Ta wystawa zmieni Wasze myślenie o modzie i projektowaniu przestrzeni własnych domowych biur!

Dzisiejsze praktyczne podejście do zarządzania własną przestrzenią, twórcze jej projektowanie czy komponowanie minimalistycznej funkcjonalnej garderoby zdaje się oczywistością, a wielu uważa za współczesny wynalazek. Tymczasem to właśnie u źródeł modernizmu leżała chęć radykalnego odrzucenia wszystkiego, co z punktu widzenia funkcji nie było konieczne. Nie znaczy to, że wizualny aspekt schodził na ostatni plan: wciąż pozostawał istotnym elementem projektowania, ale w niektórych dziedzinach twórczości, jak np. w architekturze oznaczał porzucenie klasycznego porządku, ustępując miejsca bardziej plastycznym rozwiązaniom.  

Modernizm w Polsce był szczególny po wielokroć: to właśnie wtedy zaczęto intensywnie zastanawiać się nad praktycznym aspektem poprawy jakości życia. Aktywnie rozmyślano nad tym jak zaprojektować funkcjonalną kuchnię, jak tworzyć miasta, by były bardziej użyteczne i przyjazne mieszkańcom, czy jak projektować sanatoria i uzdrowiska, by cieszyły się rosnąca popularnością i przyciągały tłumy kuracjuszy. Odpowiedzią okazały się być nowatorskie programy modernizacyjne.

Podobnie w sztuce: malarstwo Młodej Polski zapisało się na kartach historii jako gałąź sztuki o największych osiągnieciach. Kwitły symbolizm, ekspresjonizm, secesja czy ekspresjonizm, podejmowano tematykę duchowej kondycji człowieka, uwieczniano ulotność chwili, a z czasem malarstwu pozwolono być sztuką dla sztuki.  

Wiele się zmieniło się także jeśli chodzi o zwyczaje. Prawdziwa rewolucja w wyglądzie i ubiorze kobiet nastąpiła w połowie lat 20. Kobiety chętnie zaczęły sięgać po makijaż: usta podkreślały krwistą czerwienią, przydymione oko tworzyły z pomocą ciemnych nasyconych cieni, paliły papierosy i spotykały się w kawiarniach bez męskiej asysty. 

I to właśnie te aspekty szeroko zakrojonych w myśleniu zmian zainspirowały twórców wystawy "Nowy początek". Wystawa traktuje wyjątkowy okres w dziejach Polski przekrojowo: w szerszej perspektywie, dotykając najważniejszych aspektów złożonych procesów, takich jak budowa nowego państwa czy wprowadzenie reform społecznych i bardziej z bliska, cytując przykłady codziennego życia zmieniającego się pod wpływem rozwoju technicznego. Zjawiska te prezentowane są na tle debat filozoficznych i światopoglądowych, dotyczących mechanizmów modernizacji i ich wpływu na tożsamość Europy.

Zaprezentowane w ramach wystawy przykłady obiektów architektonicznych, koncepcji urbanistycznych i elementów wyposażenia wnętrz dobrze oddają modernistyczne ambicje racjonalizacji przestrzeni życia. Za to przykłady eksperymentów malarskich, fotograficznych i typograficznych pokazują próby pogłębienia i odnowienia ludzkiego widzenia.

Z kolei wybrane urządzenia techniczne i ich wizerunki świadczą o fascynacji modernistów techniką. Przedstawienia aktów, zawodów sportowych i obiektów sanatoryjnych są wyrazem modernistycznej polityki ciała, zaś echa tradycji artystycznej ujawniające się w dziełach sztuki dowodzą modernistycznych poszukiwań źródeł twórczych inspiracji.

Artyści wraz z wieloma reformatorami innych dziedzin ludzkiego życia, doświadczając rozpędzającej się nowoczesności dochodzili do wniosku, że sztuka powinna wziąć czynny udział w wielkim dziele naprawy nowoczesnego świata i pomóc stworzyć go na nowo, ale bez powtarzania błędów przeszłości.

Wystawa prezentowana będzie w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie od 29 lipca 2022 do 12 lutego 2023 roku.