9 najlepszych książek 2025 roku. Doceniane przez krytyków, uwielbiane przez nas

1. Powieść zagraniczna - "Flesh" – David Szalay 

"Flesh" to powieść brytyjsko-węgierskiego autora Davida Szalaya, która w 2025 roku zdobyła prestiżową Nagrodę Bookera – jedno z najważniejszych wyróżnień literackich dla prozy anglojęzycznej. Książka opowiada o mężczyźnie wychowanym na węgierskim blokowisku, w świecie, gdzie panuje głód, strachi ból. Po doświadczeniu wojska i różnych prac dorywczych, emigruje do Wielkiej Brytanii i dostaje pracę przy ochronie londyńskich elit. Kapituła Bookera, pod przewodnictwem Roddiego Doyle’a, określiła "Flesh" jako książkę "bezkompromisową i pełną empatii", która w wyjątkowy sposób ukazuje ludzką egzystencję i fizyczność życia, jednocześnie będąc "inną niż wszystko, co do tej pory czytaliśmy". Książka ukaże się po polsku w połowie 2026 roku.

2. Powieść polska - "Wczoraj byłaś zła na zielono" - Eliza Kącka

Książka, która w 2025 roku zdobyła Nagrodę Literacką Nike, poruszając jurorów i czytelników swoją niezwykłą uważnością, czułością i formalną odwagą. Autorka podejmuje w niej próbę wejścia w sposób doświadczania świata przez osobę w spektrum autyzmu, wsłuchując się w język pozbawiony metaforycznej gry i konceptualnych skrótów. Język ten nie boi się powtórzeń, traktuje słowa jak rzeczy – konkretne, ważące, obdarzone precyzyjnym znaczeniem. Kącka pokazuje, że to właśnie w tej dosłowności kryje się siła: słowa stają się przedmiotami, do których można się przywiązać, za którymi można się schronić, które organizują emocje i relacje. To esej głęboko empatyczny, redefiniujący nasze myślenie o komunikacji, normie i wrażliwości, a jednocześnie literacko wybitny – subtelny, przejmujący i zostający z czytelnikiem na długo po ostatniej stronie.

3. Biografia -  "Śniadanie u Audrey" - Chiara Pasqualetti Johnson

To wyjątkowa, elegancka biografia wydana w 2025 roku, która oddaje hołd jednej z najbardziej uwielbianych ikon kina i stylu wszech czasów. Książka prowadzi czytelnika przez intensywne, pełne pasji życie Audrey Hepburn – od trudnych doświadczeń młodości po międzynarodową sławę i status symbolu klasy, wdzięku i ponadczasowej elegancji. Bogato ilustrowana archiwalnymi fotografiami publikacja ukazuje nie tylko gwiazdę wielkiego ekranu znaną z filmów „Rzymskie wakacje”, „Sabrina”, „My Fair Lady” czy „Śniadanie u Tiffany’ego”, lecz także kobietę, której styl i wartości do dziś inspirują kolejne pokolenia. To książka, która celebruje ideę, że – jak sama Audrey mawiała – „elegancja to jedyne piękno, które nigdy nie przemija”.

4. Poezja - Tomasz Różycki, „Hulanki & Swawole”

Tomik poetycki, który w 2025 roku stał się jednym z najgłośniejszych fenomenów polskiej literatury współczesnej. Autor, ceniony za precyzyjny język i filozoficzną głębię, w swojej najnowszej książce łączy liryzm z zuchwałą energią, zanurzając się w radość życia, rozpustę języka i paradoksalną lekkość bytu. Hulanki & Swawole to nie tylko zabawa formą i brzmieniem, lecz także refleksja nad cielesnością, pamięcią i tym, co nieuchwytne w codziennych doświadczeniach. Tomik zdobył szeroki rozgłos dzięki nominacji do prestiżowej Nagrody Literackiej Nike, co potwierdza jego wartość artystyczną i siłę wyrazu. To poezja, która bawi, porusza i zostaje z czytelnikiem długo po lekturze, zapraszając do świata, w którym słowa tańczą, śmieją się i pulsują życiem.

5. Poradnik - "Nie wszystko musisz naprawiać. O akceptacji siebie i mitach wokół psychoterapii" – Urszula Struzikowska-Marynicz

Niezwykle potrzebna książka w dobie wszechobecnej psychoterapii.  Autorka pokazuje, że często mamy w sobie zasoby, by radzić sobie samodzielnie. Struzikowska-Marynicz omawia najczęstsze obawy i wątpliwości: poczucie niewystarczalności, lęk przed popełnieniem błędu, niepewność w związkach czy życiu zawodowym. Podkreśla, że psychoterapia jest wartościowym narzędziem wspierającym rozwój i leczenie zaburzeń psychicznych, ale nie powinna zastępować relacji, przyjaźni czy własnej odpowiedzialności za życie. To lektura zarówno dla tych, którzy zmagają się z poczuciem niedoskonałości, jak i dla osób chcących świadomie podejść do własnego rozwoju emocjonalnego. Przesłanie jest proste: nie każda trudność wymaga naprawy – czasem wystarczy zatrzymać się, spojrzeć w głąb siebie i odkryć, że mamy wszystko, czego potrzebujemy. Czasem trzeba odpuścić. A niekiedy iść do psychologa.

6. Album - "Utracone arcydzieła. Historie dzieł sztuki, których już nie zobaczysz" - Sophie Pujas

Fascynujący album, który czyta się jak sensacyjną powieść, a ogląda jak galerię duchów wielkiej sztuki. Autor prowadzi czytelnika przez niezwykłe i często mroczne losy ponad stu wybitnych dzieł, które zniknęły z muzeów, spłonęły, zostały skradzione, zniszczone przez wojny, kataklizmy lub… ludzką lekkomyślność. To opowieści o okupie żądanym za obraz Van Eycków, Caravaggiu, który być może do dziś wisi w salonie mafijnego bossa, dziełach zatopionych wraz z Titanikiem czy obrazach Moneta zagrożonych przez samego artystę. Album wciąga, porusza i uświadamia, jak kruche jest dziedzictwo kultury – i jak niewiele czasem potrzeba, by arcydzieło zniknęło na zawsze. To wyjątkowa podróż po muzeum, którego już nie ma, ale które wciąż żyje w opowieściach.

7. Reportaż - „Kraj za murem. Życie codzienne w NRD” – Katja Hoyer

Fascynujący międzynarodowy bestseller historyczny. Autorka, niemiecko‑brytyjska historyczka urodzona w byłej Niemieckiej Republice Demokratycznej, prezentuje nieoczywisty obraz życia w NRD — kraju istniejącym od 1949 do 1990 roku, który nagle zniknął z politycznej mapy świata, a w zbiorowej pamięci często pozostaje jedynie uproszczonym symbolem dystopii. Hoyer łączy wnikliwą analizę polityczną z barwnymi, realistycznymi relacjami świadków i migawkami z codziennego życia mieszkańców NRD. Dzięki temu książka ukazuje, jak wyglądało życie w społeczeństwie socjalistycznym — innym niż zachodnie, lecz pełnym własnej dynamiki, rytuałów i doświadczeń. 528 stron bogato udokumentowanych faktów i osobistych historii — oferuje czytelnikowi możliwość zrozumienia „niemieckiego eksperymentu” społeczno‑politycznego od środka, odsłaniając kraj, który został nie tylko usunięty z mapy, ale i często zapomniany w pamięci historycznej. "Kraj za murem" zaciekawi zarówno dla miłośników historii, jak i wszystkich, którzy chcą spojrzeć na XX‑wieczną Europę z nowej perspektywy.

8. Wywiad rzeka - "Między światłem a cieniem" – Jan Holoubek, Cezary Łazarewicz

Kulisy współczesnej produkcji filmowej i serialowej w wykonaniu reżysera Jana Holoubka i reportażysty Cezarego Łazarewicza. Książka opowiada o procesie twórczym – od pierwszych amatorskich nagrań po najbardziej efektowne produkcje dla międzynarodowych platform streamingowych. Holoubek dzieli się anegdotami z planu, kulisami pracy z aktorami i producentami, wyzwaniami kreatywnymi oraz decyzjami, które decydują o sukcesie (lub porażce) projektu. Czytelnicy znajdą tu także refleksje o dynamice branży filmowej, presji sukcesu, ryzyku twórczym i ogromnej pasji, bez której realizacja wielkich historii byłaby niemożliwa. Osobisty portret twórcy, który pokazuje, że praca filmowca to nie tylko talent, ale też niegasnąca energia i odwaga realizowania rzeczy pozornie niemożliwych.

9. Książka podróżnicza - "Camino. Opowieść wędrowna" – Grzegorz Kapla

Osobista opowieść, która zabiera czytelnika w niezwykłą wędrówkę do Santiago de Compostela – jednego z najsłynniejszych pielgrzymich szlaków świata. Powstawała w drodze: w schroniskach, barach, w cieniu drzew i przy studniach. Są w niej wrażenia, spotkania i rozmowy z ludźmi, którzy podążają tym szlakiem z różnych powodów – nie tylko duchowych, ale także sportowych, osobistych czy poszukujących sensu. To opowieść o odkrywaniu własnej drogi, zarówno dosłownym spacerze przez krajobrazy Półwyspu Iberyjskiego, jak i metaforycznej podróży w głąb siebie. Kapla spotyka na Camino pielgrzymów wierzących i tych, którzy idą po prostu dla przygody, refleksji nad życiem czy po to, by odnaleźć odpowiedzi na trudne pytania.