Rok 2025 przyniósł wiele fascynujących premier, które trafiają zarówno do miłośników literatury pięknej, jak i tych, którzy poszukują praktycznych porad, kultury czy wyjątkowych historii. Wśród najciekawszych propozycji znajdują się książki noblistów, jak László Krasznahorkai i Abdulrazak Gurnah, powieści światowych bestsellerów, thrillery psychologiczne oraz subtelne opowieści o dojrzewaniu, kobiecości i podróżach. Nie zabrakło też albumów poświęconych sztuce, modzie i kulinariom, które zachwycają formą i merytoryką. Wybierając te pozycje na prezent, możemy mieć pewność, że trafią one w gusta nawet najbardziej wymagających czytelników – inspirując, bawiąc i poruszając najgłębsze emocje.
1. "A świat trwa" - László Krasznahorkai
Noblista literacki 2025 roku napisał ten niezwykły, fascynujący zbiór dwudziestu jeden opowieści, które przenoszą czytelnika w głąb ludzkiej egzystencji. Węgierski mistrz prozy prowadzi nas przez świat widziany oczami outsiderów, wędrowców i ekscentryków – ludzi zagubionych, samotnych, szukających sensu życia w otaczającym ich chaosie. Jego bohaterowie balansują na granicy absurdu i rzeczywistości, przywdziewając fantazyjne maski, w których każdy czytelnik może odnaleźć odbicie własnych lęków i niepewności.
Krasznahorkai tworzy literaturę, która hipnotyzuje językiem – narracja płynie niczym rwąca rzeka myśli, rozciąga czas i rozrywa przestrzeń, pozwalając wniknąć pod powierzchnię codzienności. Każdy gest, każde słowo w jego prozie ma egzystencjalny wymiar, a katastroficzna wizja świata, obsesyjnie obecna w jego twórczości, staje się tłem do refleksji nad kondycją współczesnego człowieka.
"A świat trwa" to lektura wymagająca, a zarazem wciągająca, która pozwala zajrzeć w najciemniejsze zakamarki ludzkiej duszy i zrozumieć, że świat trwa, mimo że wiele jego tajemnic pozostaje nieodkrytych.
2. "Dziedzictwo" - Harvey Whitehouse
Fascynująca opowieść o tym, co naprawdę napędza nas jako gatunek. Autor – wybitny antropolog – z niezwykłą lekkością łączy naukową precyzję z wciągającą narracją, prowadząc czytelnika przez różne zakątki świata i różne formy ludzkich zachowań: od tradycyjnych społeczności Papui-Nowej Gwinei, przez obozy bojowników w Libii, po nowoczesne korporacje.
Whitehouse przekonuje, że trzy mechanizmy psychiczne – konformizm, religijność i plemienność – od tysiącleci kształtują nasze społeczeństwa. To one stoją zarówno za rozwojem cywilizacji, jak i za współczesnymi kryzysami. W "Dziedzictwie" pokazuje ich potężną, często ambiwalentną siłę, opierając się na badaniach terenowych, eksperymentach i analizie ogromnych zbiorów danych.
To książka, która zmusza do refleksji nad tym, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy jako ludzkość. Nie straszy, lecz raczej daje intelektualne narzędzia, by lepiej rozumieć współczesny świat – i dostrzec szansę na wyjście z globalnych konfliktów, które sami tworzymy. Świetna, przenikliwa lektura dla wszystkich, których fascynuje natura człowieka.
3. "Równiny" Gerald Murnane
Przeczytałam w mediach społecznościowych zdanie Kamila Sipowicza, który napisał o tej książce, że to absolutnie genialna powieść. Kupiłam i po minucie zanurzyłam się w nią totalnie. To hipnotyzująca powieść o przestrzeni, pamięci i poszukiwaniu piękna w australijskim interiorze. Książka opowiada historię młodego filmowca, który przybywa do miasta, by znaleźć mecenasa dla swojego projektu – filmu o równinach Australii. Te pozornie monotonne, rozległe przestrzenie stają się nie tylko tłem, lecz symbolem wyobcowania, introspekcji i granic ludzkiego doświadczenia. Droga przez równiny to podróż w głąb psychiki bohatera, który stara się uchwycić hipnotyzującą moc i szczególną poetykę australijskiej przyrody. Każda równina jest jednocześnie pejzażem fizycznym i metaforą ludzkiego poszukiwania sensu i pamięci.
Powieść zachwyca stylem, refleksją i atmosferą – jest powolna, medytacyjna, jak krajobrazy, które opisuje, i uważana za jedno z najważniejszych dzieł współczesnej literatury australijskiej. Dzięki posłowiu Bena Lernera czytelnik otrzymuje dodatkowy kontekst do zrozumienia wyjątkowej wrażliwości Murnane’a i jego sposobu postrzegania świata, w którym prostota równin odsłania głębokie doświadczenia egzystencjalne.
4. "Czekolada" - Katarzyna Amon
Słodko? Owszem, ale nie tylko! Książka "Czekolada" to zachwycająca, wielowarstwowa opowieść o jednym z najbardziej fascynujących smakołyków świata. Autorka prowadzi czytelnika w podróż od ziarenka kakaowca po kulturowy fenomen, który kształtował zwyczaje, modę, sztukę i… ludzkie słabości.
To nie jest zwykła historia o deserze. To elegancka, pełna anegdot kronika przekrętu stulecia, tajnych receptur i kobiet, które pokochały czekoladę – od cesarzowej Sisi z jej imponującymi rachunkami po Elżbietę II, czule przywiązaną do torebek w kształcie tabliczki. Czekolada w tej opowieści staje się symbolem luksusu, ekstrawagancji i – momentami – uzależnienia, a jej zapach prowadzi nas przez ulice Londynu, Paryża i Warszawy.
5. "Poezje i obrazy" - Rafał Olbiński
Wyjątkowy, intymny album, w którym słowo i obraz splatają się w jedną, głęboką opowieść o ludzkich emocjach. Artysta zaprasza czytelnika w podróż do najskrytszych miejsc swojej wyobraźni, budując przestrzeń, w której poezja staje się przedłużeniem malarskiej metafory, a malarstwo – wizualnym echem jego literackich szeptów. To książka, która nie tyle się „czyta" czy „ogląda”, ile doświadcza – powoli, z uważnością i zachwytem.
Rafał Olbiński to jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich artystów na świecie, mistrz plakatu i malarstwa metaforycznego, którego twórczość porównuje się do magii René Magritte’a. Znany z wyjątkowej umiejętności łączenia marzeń, wyobraźni oraz filozoficznej refleksji, przez dekady tworzył prace dla prestiżowych instytucji i magazynów, takich jak The New York Times, Time, Newsweek czy The New Yorker.
Olbiński tworzy sztukę, która zachwyca intelektem i elegancją, a jednocześnie pozostaje głęboko emocjonalna. W tym albumie jego talent objawia się w pełni: słowa i obrazy tworzą osobisty, wielowymiarowy portret twórcy, który nie boi się prowadzić odbiorcy na granicę jawy i snu. "Poezje i obrazy" to album, który zachwyci nie tylko miłośników sztuki, lecz także tych, którzy szukają w literaturze i malarstwie czegoś prawdziwego – szczerości, piękna i dotyku duszy.
6. "Naznaczony" - Robert Galbraith (pseudonim J.K. Rowling)
Wyczekiwana odsłona serii o detektywie Cormoranie Strike’u. Autorka po raz kolejny udowadnia, że pozostaje mistrzynią inteligentnego, precyzyjnie skonstruowanego kryminału, w którym wielowarstwowa intryga splata się z wyjątkowo dopracowaną psychologią postaci. W tej części Strike i Robin Ellacott stają przed jedną z najbardziej niepokojących spraw w ich dotychczasowej karierze. Śledztwo – mroczne, gęste i pełne nieoczywistych tropów – zmusza ich do konfrontacji z przeszłością, zarówno osobistą, jak i zawodową. Rowling/Galbraith ponownie celnie portretuje współczesną Anglię, jej napięcia społeczne i skomplikowane relacje międzyludzkie, tworząc kryminał, w którym każdy szczegół ma znaczenie.
"Naznaczony" to książka, która zachwyci fanów cyklu, ale również czytelników ceniących gęsty klimat, realistyczne dialogi i powolnie narastające napięcie. To literacki thriller w najlepszym, klasycznym wydaniu – elegancki, dopracowany i pełen emocji, które zostają z czytelnikiem na długo po odłożeniu książki.
7. "Kiedy żurawie odlatują na południe" - Lisa Ridzén
Skandynawski bestseller. Bo to mężczyzna zmagający się z ograniczeniami wieku, samotnością i chorobą żony, która przebywa w ośrodku opiekuńczym. Jego dni wypełniają wizyty opiekunów, rozmowy z ukochanym psem Sixtenem i podróże w pamięci, kiedy wspomina młodość, miłość i stracone chwile.
Lisa Ridzén porusza bardzo uniwersalne tematy: godność w starości, relacje rodzinne, potrzeba bycia potrzebnym oraz życie w cieniu przemijania. Bo wciąż chce mieć kontrolę – nad pamięcią, nad uczuciem, nad własnym życiem – nawet gdy ciało mu odmawia. Autorka świetnie łączy narrację pierwszoosobową Bo z zapiskami opiekunów, co daje wielowymiarowy i poruszający portret starzenia się.
Książka wyróżnia się prostym, ale niezwykle wrażliwym stylem – nie epatuje dramatyzmem, a raczej szepcze historie, które zostają w sercu. To powieść, która przypomina, że starość to nie koniec, ale inna forma bycia – i że nawet w ostatnich latach życia można kochać, pamiętać i odczuwać głębokość relacji. Idealna lektura dla tych, którzy cenią literaturę obyczajową z duszą, wykonaną z empatii i refleksji.
8. "Matcha" - opracowanie zbiorowe
Kultowy napój, który dla jednych jest modą a dla innych wspaniałym odkryciem. Japońska sproszkowana zielona herbata, przez wieki zarezerwowana dla wtajemniczonych, obecnie cieszy się ciągle rosnącą popularnością. W kawiarniach matcha latte stała się równie oczywistą propozycją jak cappuccino czy latte macchiato. Choć najczęściej pijemy ją jako napar, matcha świetnie odnajduje się w kuchni także w innej roli. To pozycja dla tych, którzy zakochali się w matchy. Ostatnio moja córka, po spędzeniu dwóch miesięcy w pracy na prowincji w środku lasu, powiedziała: "zrozumiałam, że jestem dziewczyną z miasta, która kocha matcha latte za 20 zł". Kupię jej tę książkę.
9. "Wegańskie rameny" - Marcin Wojtasik
Coś dla smakoszy. Wyjątkowa książka kulinarna dla miłośników kuchni azjatyckiej i wegańskich smaków. Autor, współzałożyciel sieci Yatta Ramen i pasjonat japońskiego ramenu, dzieli się ponad 50 przepisami na wegańskie wersje tego kultowego dania, łącząc tradycję z nowoczesnymi inspiracjami z Chin i Korei. Książka oferuje nie tylko przepisy, lecz także praktyczne porady, listy niezbędnych składników i fascynujące ciekawostki o historii i kulturze ramenu, pozwalając każdemu stworzyć w domu autentyczny, aromatyczny posiłek pełen smaku i kreatywności.
10. "Kairos" - Jenny Erpenbeck
Nagrodzona Międzynarodową Nagrodą Bookera 2024 wielowarstwowa opowieść o namiętności, która szybko zamienia się w obsesję, a intymna relacja młodej kobiety ze starszym mężczyzną staje się lustrzanym odbiciem czasów, w jakich dojrzewa. Akcja rozgrywa się w dusznym, gasnącym Berlinie Wschodnim lat osiemdziesiątych, gdzie prywatne życie bohaterów splata się z powolnym rozpadem NRD. Erpenbeck pokazuje, jak toksyczny związek – pełen dominacji, manipulacji i uzależnienia emocjonalnego – staje się metaforą funkcjonowania całego systemu: opresyjnego, spróchniałego i pozbawionego nadziei.
"Kairos" to literatura głęboka i przenikliwa, która porusza pytania o wpływ historii na nasze najbardziej intymne wybory. To powieść o miłości zrodzonej w cieniu politycznego upadku – piękna, bolesna i długo nieschodząca z myśli.
11. "Niedopowiedzenia" - Olga Passia
Poruszający zbiór dziewięciu opowiadań, w których autorka zagląda w najczulsze zakamarki ludzkiej psychiki i relacji międzyludzkich. Bohaterowie mierzą się z lękami, tajemnicami i konsekwencjami słów, których nie wypowiedzieli, próbując odnaleźć sens w świecie pełnym niedopowiedzeń. W opowiadaniach przewijają się różnorodne historie: Klara stara się poskładać fragmenty swojej pamięci po wypadku, Renata odkrywa siłę miłości do siebie, Maria stawia czoła pytaniom o życie i śmierć, a Piotr doświadcza dramatycznych skutków milczenia w kluczowych momentach życia. Każda z tych opowieści pokazuje, że cisza potrafi mieć moc równie niszczycielską, co krzyk, a to, co niewypowiedziane, może zmienić wszystko.
"Niedopowiedzenia" to refleksyjna lektura o sile słów, znaczeniu milczenia i subtelnych niuansach ludzkich emocji, która skłania do zadumy nad tym, jak kształtują one nasze relacje i postrzeganie rzeczywistości. To książka dla tych, którzy cenią literaturę psychologiczną, emocjonalną i głęboko wnikającą w ludzką naturę.
12. "O zmierzchu. Ciało i trauma" - Marta Niedźwiecka
Marta Niedźwiecka po raz kolejny podsumowuje swoje podcasty i zbiera je w przystępny poradnik. Tłumaczy, czym jest trauma, jak zadbać o swój dobrostan i zacząć oddychać pełną piersią? Porusza wiele tematów, które wywołują emocje. To zapis trzeciego i czwartego sezonu podkastu, a działo się tam wiele. "Chciałabym, żeby po lekturze lub słuchaniu Zmierzchów przychodziła do was refleksja, że warto być człowiekiem. Z całym mrokiem i komplikacjami, jakie to ze sobą niesie. Choć oczywiście z radością i uniesieniami też. Mam nadzieję, że moja opowieść stanie się częścią waszego doświadczenia na trwałe", pisze autorka. Ja jej wierzę, "O zmierzchu" już jest częścią mojego życia.
13. "Fokus. O nawyku skupienia, który da ci czas na to, co ważne" - Piotr Bucki
Praktyczny i inspirujący przewodnik, który pokazuje, jak odzyskać kontrolę nad własną uwagą w świecie pełnym rozproszeń. Autor w przystępny sposób uczy, jak odróżnić zajętość od prawdziwej produktywności, jak świadomie zarządzać czasem i koncentrować się na tym, co naprawdę ważne. Książka odpowiada na fundamentalne pytania: jak podejmować decyzje szybciej i łatwiej, jak przestać odkładać zadania na później, jak poprawić koncentrację i pracować wydajniej. Bucki wprowadza pojęcia takie jak metoda kalibracji wyboru, pułapka zobowiązań czy głębokie zanurzenie, pokazując, że problemem nie jest brak czasu, lecz sposób, w jaki go wykorzystujemy.
"Fokus" to lektura dla wszystkich, którzy chcą przestać być nieustannie zajęci i zacząć żyć świadomie, wybierając codzienne nawyki i działania, które realnie budują przyszłość. To książka o odzyskaniu spokoju, koncentracji i mocy decydowania o własnym życiu.
14. "W dobrych rękach" - Yael van der Wouden
Laureatka Women’s Prize for Fiction 2025 i finalistka Bookera 2024 – ta książka to hipnotyzująca, odważna opowieść o pragnieniach, które potrafią wywrócić życie do góry nogami nawet wtedy, gdy wydaje się ono zamknięte w bezpiecznych ramach. Isabel, samotna i zgnuśniała strażniczka rodzinnego domu na holenderskiej wsi lat 60., prowadzi życie tak uporządkowane i przewidywalne jak wnętrza, o które dba. Jej codzienność zmienia się jednak gwałtownie, gdy w progach staje narzeczona jej brata – nieposkromiona, bezczelnie żywa i absolutnie nieprzewidywalna. Spotkanie tych dwóch kobiet staje się iskrą, która rozpala zarówno chaos, jak i uczucie, jakiego żadna z nich się nie spodziewała.
Van der Wouden z niezwykłą subtelnością opisuje rodzące się między bohaterkami pożądanie – kruche, zaskakujące, ale i niepokojąco potężne. "W dobrych rękach" to powieść o przebudzeniu i konfrontacji z własnymi pragnieniami, o zderzeniu kontroli z wolnością oraz o tym, że czasem największa rewolucja zaczyna się od jednej, niepokornej obecności.
15. "Dziewczyna z kalendarza" - Sebastian Fitzek
Thriller psychologiczny, który po raz kolejny udowadnia, dlaczego autor uznawany jest za jednego z najpotężniejszych europejskich mistrzów gatunku. Fitzek sięga po miejski mit i przekształca go w historię na granicy jawy i koszmaru: opowieść o Zapomnianej Ofierze i przerażającej czwartej niedzieli adwentu, kiedy młoda kobieta wpuściła do swojego domu psychopatę – i zniknęła z kart historii.
Kiedy psycholożka Oliwia Rauch rozpoczyna poszukiwania biologicznej matki swojej adoptowanej córki, trafia właśnie na tę legendę. Z pozornie drobnego śladu rodzi się spiralna opowieść o kłamstwach, przemilczeniach i traumach, które przez lata czekały, by ktoś zaczął drążyć. "Dziewczyna z kalendarza" to thriller o pamięci i zapomnieniu, o winie, która nie daje spokoju, i prawdzie, którą być może lepiej byłoby pozostawić w mroku. Fitzek jak zawsze prowadzi czytelnika po cienkiej granicy między realnością a paranoją – aż do finału, po którym trudno odetchnąć z ulgą.
16. "Zanim powiesz żegnaj" - Reese Witherspoon i Harlan Coben
Pełen napięcia thriller obyczajowy, w którym mistrz suspensu i ceniona hollywoodzka storytellerka łączą siły, by opowiedzieć historię o tajemnicach, stracie i drugich szansach. W centrum opowieści stoi kobieta, która po nagłej, niewyjaśnionej tragedii stara się odbudować swoje życie. Gdy jednak przeszłość zaczyna wdzierać się w jej codzienność coraz bardziej natarczywie, staje się jasne, że pożegnanie, które miało zakończyć pewien rozdział, tak naprawdę niczego nie zamknęło. Pojawiają się pytania, których nikt nie chce zadawać, i odpowiedzi, których nikt nie jest gotów usłyszeć.
Witherspoon wnosi do historii wyrazistą, emocjonalną perspektywę kobiecą, a Coben – charakterystyczny dla siebie mistrzowski suspens, nieoczekiwane zwroty akcji i umiejętność budowania mrocznych, zagęszczających się intryg. "Zanim powiesz żegnaj" to historia o tym, że pożegnania bywają złudne, a prawda – niezależnie od tego, jak bardzo bolesna – zawsze znajdzie sposób, by wyjść na powierzchnię. Idealna propozycja dla czytelników szukających w thrillerze nie tylko adrenaliny, ale też emocji i bohaterów z krwi i kości.
17. "A lasy wiecznie śpiewają" - Trygve Gulbranssen
Ponadczasowa, pełna dramatyzmu saga rodzinna, która od lat zachwyca czytelników epickim rozmachem, surowym pięknem skandynawskiej natury i głębokim, moralnym podtekstem. Powieść przenosi nas do dziewiętnastowiecznej Norwegii, w górskie plenery i odludne farmy, gdzie rodzina Bjørndalów od pokoleń toczy walkę zarówno z nieprzystępną przyrodą, jak i z własnymi namiętnościami, lękami i przekonaniami. Gulbranssen mistrzowsko splata ze sobą opowieści o lojalności, rodowych obowiązkach i skomplikowanych relacjach międzyludzkich, tworząc obraz świata, w którym tradycja jednocześnie chroni i ogranicza.
To książka o sile charakteru, o miłości, która potrafi być równie surowa jak zimowy wiatr, i o rodzinnych sekretach, które – jak echa w lesie – powracają nawet po wielu latach. Dzięki sugestywnemu stylowi autora, książka wciąż porusza i angażuje, pozostając jedną z najważniejszych skandynawskich sag literackich XX wieku.
18. "Kradzież" - Abdulrazak Gurnah
Pierwsza powieść autora wydana po otrzymaniu Literackiej Nagrody Nobla — i jednocześnie wyjątkowo poruszająca opowieść o dojrzewaniu w świecie gwałtownych przemian, które potrafią wstrząsnąć nawet najbardziej stabilnym życiem.
Akcja rozgrywa się w Tanzanii na początku XXI wieku, w niewielkim, sennym miasteczku, do którego po studiach powraca ambitny i pełen wiary w siebie Karim. U jego boku jest Fauzia — skromna i niepewna dziewczyna, wychowana w duchu tradycji, a wkrótce także Badar, osamotniony chłopak z biednego domu, którego oboje postanawiają się zaopiekować.
W ich życiu pojawia się jednak coś, co całkowicie odmienia lokalną rzeczywistość: napływ nowych technologii, rozwój turystyki, globalny pęd, który wdziera się nawet do najcichszych zakątków Tanzanii. Każde z bohaterów musi zdecydować, kim chce być i jaką drogą podążyć — zwłaszcza gdy nie ma już pewnych punktów odniesienia ani jasnych drogowskazów.
19. "Prada. Historia rodziny" - Ebhardt Tommaso
Historia, która zaczyna się w skromnym sklepiku z torebkami w Mediolanie, a kończy na globalnym imperium luksusu. Opowieść prowadzi nas od czasów braci Mario i Martina Prada, twórców rodzinnego biznesu, aż do momentu, gdy stery przejmuje Miuccia Prada — buntowniczka, intelektualistka i wizjonerka, która początkowo czuła się obco w świecie mody i drogich akcesoriów. Dla niej przejęcie przedsiębiorstwa oznaczało utratę młodzieńczej wolności, jednak to właśnie ona nadała marce zupełnie nowy kierunek. Miuccia przeobraziła skromną manufakturę w symbol nowoczesnego luksusu, redefiniując jego estetykę i tworząc język mody, który inspiruje projektantów na całym świecie.
Książka odsłania kulisy gigantycznego sukcesu Prady — połączenie talentu, przypadku, niekonwencjonalnych decyzji i konsekwentnej wizji, która zmieniła globalną modę. To także pełna pasji opowieść o Mediolanie, rodzinie, rewolucji stylistycznej i o kobiecie, która udowodniła, że luksus może być intelektualny, przewrotny i głęboko osobisty. Elegancka, pełna detali i wnikliwa książka wciąga jak najlepszy dramat o ambicji, kreatywności i sile, która potrafi odmienić oblicze światowych trendów.
20. "Złowić wielką rybę. O świadomości, kreatywności i medytacji" - David Lynch
Zmarły w tym roku David Lynch – autor "Miasteczka Twin Peaks", "Mulholland Drive" i "Blue Velvet" – odsłania kulisy własnego procesu twórczego, prowadząc czytelnika w głąb praktyki medytacji transcendentalnej, która przez dekady była jego najważniejszym źródłem spokoju, jasności umysłu i inspiracji. Tytułowa "wielka ryba" staje się metaforą idei, które warto wytrwale wypatrywać w głębinach własnej świadomości – potężnych, rzadkich, wymagających cierpliwości i otwartości.
Książka napisana jest w charakterystycznym dla Lyncha stylu: krótkimi, czystymi, wyciszonymi akapitami, które działają jak medytacyjne refleksy. Nie ma tu poradników ani instrukcji — jest natomiast szczere wyznanie artysty, który pokazuje, jak cisza, koncentracja i uważność mogą kształtować twórczość i życie. To lektura dla fanów reżysera, ale także dla wszystkich, którzy chcą zrozumieć, jak pracować z własnym umysłem, jak pielęgnować kreatywność i jak „łowić” te idee, które naprawdę mają znaczenie.
21. "Notatki dla Johna" - Joan Didion
Jej słynną książkę, "Rok magicznego myślenia" o żałobie po śmierci męża i chorobie córki, powinien przeczytać każdy. A teraz mamy coś równie niezwykłego. Wyjątkowe, niezwykle poruszające świadectwo wewnętrznego dialogu tej jednej z najważniejszych amerykańskich pisarek. Odnalezione dopiero po jej śmierci w 2021 roku, a opublikowane w 2025 za zgodą rodziny, zapiski te stanowią intymny zapis sesji terapeutycznych prowadzonych w okresie głębokiego żalu po stracie męża, Johna Gregory’ego Dunne’a.
Didion – znana z precyzji, chłodnego spojrzenia i eseistycznej elegancji – w tych notatkach odsłania się inaczej: bez literackich filtrów, bez redakcyjnych wygładzeń, z bezbronną szczerością osoby próbującej zrozumieć własny ból. To zapis prób uchwycenia codzienności po katastrofie, rozmowy z nieobecnym ukochanym i próby odbudowania siebie słowami.
22. "MA. Pomiędzy ubraniem a ciałem. Historia współczesnej mody japońskiej" - Rafał Reif
Pierwsza w Polsce tak kompleksowa i elegancko wydana opowieść o jednym z najbardziej fascynujących zjawisk w światowym designie. Album prowadzi czytelnika przez estetyczne, filozoficzne i kulturowe źródła współczesnej mody japońskiej, odsłaniając jej wyjątkową logikę i głęboki sens, często niezrozumiały dla zachodniego odbiorcy.
Zderzenie tradycyjnych wartości, minimalizmu i japońskiej duchowości doprowadziło do powstania stylu, który w latach 80. w Paryżu traktowano z rezerwą, a nawet z szokiem — by dekadę później uznać go za symbol radykalnej nowoczesności, wolności i indywidualizmu. Na kartach książki pojawiają się osobiste historie największych japońskich projektantów, dzięki czemu czytelnik widzi, jak ich doświadczenia i wrażliwość ukształtowały nową definicję piękna: surową, subtelną, a jednocześnie wyrafinowaną. "MA" to również opowieść o kobiecie i jej zmieniającej się pozycji w społeczeństwie — o tym, jak moda stała się dla niej narzędziem ekspresji i wyzwolenia. Lektura odsłania narodziny wschodniego minimalizmu, znaczenie japońskiej awangardy, powody, dla których projektanci wybierają czerń, oraz sens tytułowej przestrzeni „ma” — tego, co wydarza się pomiędzy ubraniem a ciałem.
23. "Pycha absolutna. Biografia Elona Muska" - Faiz Siddiqui
Ta postać budzi albo miłość, albo nienawiść. Dlaczego? Dziennikarz „The Washington Post” przygląda się dziesięciu ostatnim latom życia Muska – od spektakularnych sukcesów w Tesli i SpaceX, po zakup i przemianę Twittera – próbując zrozumieć, jak genialny przedsiębiorca stał się postacią medialną pełną kontrowersji.
Siddiqui pokazuje, że zmiana wizerunku Muska nie wynikała z nagłego upadku, lecz z jego sposobu bycia: pewności siebie, niekonwencjonalnych decyzji i skłonności do przeceniania własnych możliwości. Biografia odsłania zarówno imponującą wizję Muska – od kolonizacji Marsa po walkę ze zmianami klimatu – jak i cienie jego osobowości, które wpłynęły na reputację i ryzyko w imperium, które stworzył. To obowiązkowa lektura dla każdego, kto chce zrozumieć fenomen Elona Muska, jego sukcesy, ambicje i kontrowersje, które uczyniły go ikoną, a zarazem postacią nieprzewidywalną i fascynującą zarazem.
24. "Duchy" - Dolly Alderton
Pełna ciepła powieść o dorosłości, samotności i codziennych dylematach, które spotykają każdą z nas. Gdyby Nina Dean była twoją przyjaciółką, zostawiłaby ci siedmiominutową wiadomość głosową, w której opowiadałaby o nowym mieszkaniu, zawodowych sukcesach i lęku przed ujawnieniem własnych słabości, o starzejących się rodzicach, byłych partnerach i zaskakujących obietnicach miłości.
To historia nie tyle o romansie, co o życiu – o szukaniu sensu w krótkich momentach radości, mierzeniu się z dorosłością bez instrukcji obsługi i codziennych rozterkach, które znamy z własnych doświadczeń. Dolly Alderton, autorka kultowego „Wszystko, co wiem o miłości”, znów pokazuje swoje mistrzostwo: pisze z dystansem, humorem i wrażliwością, przelatując przez to, co mamy w głowach i sercach, gdy stawiamy czoła swojemu (nie)zwykłemu życiu.
25. "Nie czekam na szklankę wody. O świadomej niedzietności" – Katarzyna Tubylewicz
Katarzyna Tubylewicz pochyla się nad jednym z najważniejszych, a jednocześnie najbardziej niedopowiedzianych tematów współczesności: świadomą decyzją o nieposiadaniu dzieci. To połączenie reportażu, eseju i wnikliwej obserwacji społecznej, w której autorka oddaje głos kobietom i mężczyznom wybierającym życie poza rodzicielstwem – nie z braku, lecz z wyboru.
Tubylewicz zaczyna od samego języka: zwraca uwagę, że słów opisujących osoby bezdzietne nadal brakuje, a te, które istnieją, nacechowane są negatywnie, sugerując braki, deficyty, niedopełnienie. Tymczasem – jak pokazują historie bohaterek i bohaterów – niedzietność może wynikać z wielu powodów: od świadomego stylu życia, przez kwestie ekonomiczne i zdrowotne, po obawy związane z klimatem, wojną czy powielaniem traum, a czasem po prostu z braku odpowiedniego momentu lub relacji. Autorka zestawia doświadczenia Polek i Polaków z perspektywą skandynawską, gdzie żyje i pracuje od lat.
"Świadoma niedzietność to ważny temat naszej epoki", pisze Tubylewicz, "zmieni społeczeństwa bardziej niż setki decyzji politycznych". I właśnie takiego wymiaru nadaje swojej książce: to nie tylko zbiór portretów osób, które nie zostały rodzicami. To opowieść o przemianach społecznych, o redefiniowaniu partnerstwa i rodziny, o naszych reakcjach na wybory odbiegające od normy – zwłaszcza wtedy, gdy "inną" jest kobieta.
"Nie czekam na szklankę wody" jest książką czułą, wnikliwą i uwalniającą. Pokazuje, że życie bez dzieci nie jest brakiem – jest inną drogą, równie kompletną i pełną sensu. Autorka patrzy na swoich bohaterów z empatią, ale też z przenikliwą świadomością, że ich historie są sygnałem wielkiej społecznej zmiany, której dopiero zaczynamy być świadkami.
