Od dłuższego czasu jesteśmy straszeni sztuczną inteligencją. W przyszłości AI ma odebrać nam pracę i zniszczyć naszą kulturę. A już teraz, tworząc nierealistyczne wizerunki kobiecego piękna, odbiera nam spokój ducha. Dove proponuje, żeby ze sztucznej inteligencji uczynić sojusznika w walce o prawdziwe piękno i zdradza, jak to zrobić.
We wstępie do książki "Obsesja piękna. Jak kultura popularna krzywdzi dziewczynki i kobiety" dr Renee Engeln – uznana psycholożka i profesorka Uniwersytetu Northwestern – napisała: "Stworzyliśmy kulturę, która wmawia kobietom, że najważniejsze to być piękną. Narzucamy im nieosiągalne kanony piękna (...)". Odkąd poważnym graczem w wirtualnym świecie stała się sztuczna inteligencja (ang. Artificial Intelligence), kobiety zyskały kolejnego groźnego przeciwnika, który uczynił ideały piękna jeszcze bardziej niedoścignionymi.
Marka Dove odpowiedziała na to nowe zagrożenie kampanią #PrawdziwePiekno, w której zachęca do refleksji nad wpływem sztucznej inteligencji na standardy piękna i pokazuje, jak z potencjalnego wroga uczynić sojusznika, z którego pomocą można zrewolucjonizować postrzeganie piękna.
Istnieje wiele definicji sztucznej inteligencji. Jedną z bardziej przystępnych znajdziemy w dokumentach Komisji Europejskiej, która opisuje AI jako "zaprojektowane przez ludzi systemy oprogramowania (...), które działają w wymiarze fizycznym lub cyfrowym". Te systemy, jak wyjaśnia Komisja Europejska, pozyskują i interpretują dane, przetwarzają informacje, uczą się oraz podejmują decyzje o działaniach, które mają pozwolić na osiągniecie danego calu.
Sztuczna inteligencja potrafi też już tworzyć. Program ChatGPT napisze rozprawkę szkolną i powieść. Za to wykorzystujące techniki uczenia maszynowego generatory obrazów są w stanie dostarczyć grafikę czy fotografię na dowolny zadany temat. Rok temu zrobiło się głośno o stworzonych przez sztuczną inteligencję wizerunkach idealnych ludzi.
View this post on Instagram
Niedługo później okazało się, że w mediach społecznościowych powstały konta wygenerowanych przez AI idealnych ludzi, wiodących idealne życie. Co ciekawe, profile Nainy, Feli czy Aitany Lopez obserwują setki tysięcy ludzi na całym świecie, którym zdaje się nie przeszkadzać fakt, że podziwiana przez nich influencerka to cyfrowy twór stworzony przez maszynę na podstawie zebranych w sieci informacji.
View this post on Instagram
Zanim jeszcze zrobiło się głośno o stworzonych przez AI wyidealizowanych wizerunkach kobiet, sztuczna inteligencja wzbudzała zarówno entuzjazm, jak i niepokój. Zwolennicy uczenia maszynowego przekonywali, że AI uwolni ludzkość od konieczności wykonywania uciążliwych, powtarzających się czynności, wyręczy nas w wykonywaniu części pracy i zrobi to bezbłędnie oraz bez konieczności odpoczynku. Podkreślają oni, że sztuczna inteligencja może być z powodzeniem wykorzystywana w nauczaniu dzieci, w interpretowaniu wyników badań medycznych i diagnozowaniu chorób, może usprawnić komunikację miejską czy ułatwić zapobieganie przestępstwom.
Równocześnie wykorzystywanie sztucznej inteligencji nie jest pozbawione ryzyka. Przeciwnicy AI ostrzegają, że uczenie maszynowe może być wykorzystane do szerzenia dezinformacji, kradzieży tożsamości, oszustw finansowych czy manipulowania wynikami wyborów. Ich zdaniem sztuczna inteligencja przyczyni się też do rosnącego bezrobocia i zanikania pewnych zawodów.
Tym krytykom sztucznej inteligencji wtórują specjaliści zajmujący się zdrowiem psychicznym, którzy ostrzegają między innymi przed negatywnym wpływem AI na relacje międzyludzkie (ChatGPT miałby zastępować kontakty z drugim człowiekiem) czy narastającym lękiem wynikającym z poczucia utraty kontroli nad swoją prywatnością.
Inne niebezpieczeństwo związane z AI, o którym coraz częściej wspominają eksperci i które potwierdzają wyniki badań to negatywny wpływ wygenerowanych przez sztuczną inteligencję wyidealizowanych kobiecych wizerunków na samopoczucie kobiet, to jak same siebie postrzegają oraz jakich wyborów dokonują w życiu.
Kulturowo usankcjonowany wymóg bycia atrakcyjną ciąży kobietom – ma wpływ na ich nastrój, podejmowane przez nie decyzje czy gotowość do stawiania czoła wyzwaniom rzucanym im przez życie. Wspomniana wcześniej dr Renee Engeln po wieloletnich badaniach stwierdziła:
Bardzo wiele młodych, współczesnych kobiet, które śmiało poczynają sobie w ważnych obszarach życia, poddaje się w konfrontacji z lustrem. Walczą, aby traktowano je z szacunkiem, ale czasem wydaje się, że chętnie by z niego zrezygnowały, gdyby tylko w zamian mogły zmienić swój wygląd.
Wnioski dr Engeln potwierdzają najnowsze badania. Jak wynika z raportu Kantar Polska zrealizowanego na zlecenie marki Dove w czerwcu tego roku, ponad połowa (55%) kobiet chciałaby wyglądać jak ktoś inny, a 16% kobiet twierdzi, że oddałyby aż 5 lat swojego życia, gdyby w zamian za to mogły osiągnąć idealny wygląd. Presja, by być piękną nie tylko jest dość powszechna (odczuwa ją co trzecia kobieta), ale też paraliżująca. Co trzecia kobieta przyznaje, że nie poszła na plażę, na basen, do sauny czy spa, ponieważ nie czuła się dobrze ze swoim wyglądem. Prawie co piąta kobieta unikała aktywności fizycznej ze względu na swój wygląd lub – będąc z niego niezadowoloną – nie wykazała się wystarczającą asertywnością w pracy.
A skąd kobiety czerpią te wzorce idealnego wyglądu, którym chciałyby sprostać? Prawie co piąta kobieta (18%) deklaruje, że stara się wyglądać jak modelki i/lub celebrytki pokazywane w mediach. Większość badanych kobiet przyznała, że była narażona w internecie na treści dotyczące promocji perfekcyjnego i nierealistycznego wyglądu ciała (75%), zachęcające do przejścia na dietę (84%) oraz prezentujące forsowne ćwiczenia i fitness (89%).
Kobiety wiedzą co im szkodzi! Jedna na trzy uczestniczki badania uważa, że spędzanie czasu w mediach społecznościowych pogarsza ich samopoczucie ze względu na swój wygląd. A połowa kobiet jest zdania, że możliwość tworzenia różnych wersji siebie za pomocą sztucznej inteligencji może mieć negatywny wpływ na to, jak siebie postrzegają. Równocześnie, jak wynika z badania przeprowadzonego przez Edelman DXI na zlecenie marki Dove, jedna na trzy kobiety odczuwa presję, aby zmienić swój wygląd z powodu tego, co widzi w internecie, nawet jeśli wie, że oglądany przez nią wizerunek jest nieprawdziwy lub wręcz wygenerowany przy pomocy AI.
Kobiety są świadome czyhających na nie w mediach zagrożeń i – według badania Kantar Polska – aż 76% z nich chciałoby, aby w mediach pojawiła się większa różnorodność atrakcyjności fizycznej kobiet dotycząca wieku, rasy, koloru skóry, kształtu ciała i rozmiaru.
Odpowiedzią na tę deklarowaną przez kobiety potrzebę jest kampania Dove #PrawdziwePiekno, w której marka nie tylko zachęca do refleksji nad wpływem rozwoju sztucznej inteligencji na standardy piękna, ale chce też kształtować definicję piękna w erze AI i zaprasza do wspólnego zrewolucjonizowania postrzegania piękna.
Marka Dove od 20 lat stawia opór nierealistycznym standardom wyglądu, przeciwstawiając się cyfrowemu retuszowi czy wszechobecnie używanym w mediach społecznościowych filtrom. W kampanii #PrawdziwePiekno Dove zachęca między innymi do wspólnej zmiany definicji piękna. By to ułatwić, Dove stworzyło podręcznik Real Beauty Prompt Playbook, który zawiera łatwe do zastosowania wskazówki, jak w najpopularniejszych narzędziach Generative AI tworzyć obrazy przedstawiające prawdziwe piękno. W podręczniku znajdziemy także słownik terminów, który sprawi, że wydawane AI polecenia będą bardziej inkluzywne.
Marka Dove jest świadoma, że rozwój technologii przynosi ze sobą nowe wyzwania, które wymagają podjęcia zdecydowanych działań. Proponowane przez nią rozwiązania mogą sprawić, że sztuczna inteligencja – zamiast być kolejnym źródłem presji, by sprostać nierealnym ideałom piękna – stanie się narzędziem służącym propagowaniu kobiecej urody w jej najróżniejszych postaciach.
