Komitet noblowski ponownie zaskoczył przyznając literackiego Nobla 2024. Chociaż spodziewano się autora z Azji, nikt nie typował południowokoreańskiej pisarki Han Kang. To pierwszy Nobel z literatury przyznany pisarzowi z Korei Południowej. Han Kang jest dobrze znaną w Polsce pisarką, a inspiracją do jednej z jej powieści była Warszawa.
Han Kang urodziła się w 1970 roku Gwangju w Korei Południowej. Debiutowała w 1993 roku pięcioma wierszami opublikowanymi w „Literature and Society”. Laureatka szeregu nagród, napisała zaledwie kilka powieści, z czego większość została przetłumaczona na języki polski.
Międzynarodową sławę przyniosła jej kontrowersyjna powieść „Wegetarianka” (2007; W.A.B. 2021), która została uhonorowana Międzynarodową Nagrodą Bookera w 2016 roku. To opowieść o kobiecie, która pod wpływem koszmarów decyduje się zostać tytułową wegetarianką. Jej decyzja spotyka się z sprzeciwem rodziny i społeczeństwa, w którym mięso jest integralną częścią kulinarnej tradycji. Powieść „Nadchodzi chłopiec” (2014; W.A.B. 2020) opowiada o powstaniu w Gwangju, rodzinnym mieście autorki. Kolejna powieść, „Biała elegia” (2016, W.A.B. 2022) była nominowana do wielu nagród literackich, m.in. Międzynarodowej Nagrody Bookera w 2018 roku. W tym roku polscy czytelnicy mieli okazję przeczytać książkę „Nie mówię żegnaj” (wydawnictwo W.A.B.), opowieść o ludobójstwie na wyspie Jeju w 1948 roku.
Komisja noblowska doceniła Han Kang za "intensywną prozę poetycką, która mierzy się z historycznymi traumami i obnaża kruchość ludzkiego życia". Jej minimalistyczna proza idealnie nadaje się do opowiadania o żałobie i stracie. Jedną z powieści skupiających się na stracie była "Biała elegia" zainspirowana pobytem autorki na artystycznej rezydencji w Warszawie oraz śmiercią jej siostry.
- Książkę „Biała elegia” Hang Kang w dużej części napisała podczas zimowego pobytu w Polsce, a inspiracją była Warszawa po II wojnie światowej – powiedziała dr hab. Żaneta Nalewajk-Turecka z Instytutu Literatury Polskiej, Wydział Polonistyki UW.
Chociaż spodziewano się, że tegoroczna literacka nagroda Nobla trafi do autora z Azji, większość typowała chińską pisarkę Can Xue. W ubiegłym roku nagrodę otrzymał norweski pisarz Jon Fosse, rok wcześniej Francuzka Annie Ernaux. Ostatnią pisarką z Polski, która została laureatką nagrody Nobla była Olga Tokarczuk, natomiast ostatnim pisarzem z Azji z literackim Noblem był Chińczyk Mo Yan w 2012 roku.
Jak zdradził przewodniczący komitetu noblowskiego Akademii Szwedzkiej Anders Olsson, Han Kang również była zaskoczona informacją o przyznanej nagrodzie.
- Akurat jadła kolację z synem, kiedy zadzwoniliśmy do niej z wiadomością o nagrodzie - wyznał Olsson.
