Jak zmienia się skóra w okresie okołomenopauzalnym? Ekspert mówi, czego można się spodziewać

Jak starzeje się skóra i dlaczego okres okołomenopauzalny ma dla przebiegu tego procesu tak duże znaczenie?

dr hab. n. med. Ewa Trznadel-Grodzka: Przyjęto, że skóra jest, po układzie krwionośnym, drugim z kolei co do wielkości narządem. Kontaktuje się bezpośrednio z otaczającym nas środowiskiem powierzchnią około 2m². Środowisko, w którym przebywamy jest zmienne pod wieloma względami, choćby temperatury i wilgotności, obecności drobnoustrojów chorobotwórczych, zanieczyszczeń powietrza. Złożona budowa skóry, jej funkcje regulujące i ochronne zapewniają utrzymanie wewnątrz organizmu stałych warunków równowagi oraz zdrowia. Z upływem lat, zaczynają jednak przeważać w niej mechanizmy degradacji oraz zaniku nad odnową i rozwojem nowej tkanki. Efektem tego są zmiany, z którymi wielu kobietom trudno jest się pogodzić. Pamiętajmy jednak, że pozytywne myślenie i dobry plan pomogą stawić czoła tym zmianom z godnością i w pięknym stylu.

Jakie konkretnie zmiany zachodzą w skórze w okresie okołomenopauzalnym?

Estrogeny należą do grupy hormonów juwenilnych. Ograniczenie ich produkcji w okresie okołomenopauzalnym powoduje spowolnienie metabolizmu, upośledzenie odnowy komórek naskórka i skóry, zmniejszenie ich wielkości i funkcji, wzrost przeznaskórkowej utraty wody, upośledzenie mechanizmów obronnych skóry, znacząco zmniejsza się też ilość kwasu hialuronowego. Skóra traci w wyniku tego elastyczność. Degradacji ulegają także włókna elastynowe i kolagenowe skóry właściwej . A skutkiem zmniejszającej się ilości naczyń krwionośnych jest niedostateczne odżywienie tkanek.

Co jeszcze oprócz zmian hormonalnych może wpływać na starzenie się skóry w okresie okołomenopauzalnym i nie tylko?

Fundamentalną  przyczyną przyspieszonego starzenia się skóry jest przewlekła ekspozycja na promieniowanie UV. Skóra przybiera charakterystyczny pstry wygląd. Obok odbarwień widoczne są przebarwienia, ogniska zaczerwienienia, pogłębione poletkowanie, złuszczanie, suchość, teleangiektazje. Negatywny wpływ na starzenie się skóry ma też nałóg palenia tytoniu i picie alkoholu.

Czy zmieniając dietę, jesteśmy w stanie poprawić stan naszej skóry w okresie okołomenopauzalnym i spowolnić jej starzenie się ?

Można poprawić stan skóry zmieniając dietę, ale pod warunkiem, że jest to długotrwała zmiana. Wielkość porcji powinna być umiarkowana, a ilość posiłków – od 3 do 5 dziennie. Warto też unikać słodyczy i pić 1,5-2.0 l wody. Ważne jest zbilansowanie w diecie odpowiedniej ilości ryb, chudego mięsa, jajek, serów, kefiru i jogurtu, warzyw, orzechów oraz owoców – szczególnie jagodowych. Poza witaminami zawierają one bowiem duże ilości antyoksydantów działających przeciwstarzeniowo i przeciwzapalnie.

Starzejącej się skórze trzeba pomóc, a w obecnych czasach mamy wiele narzędzi do tego, by wejść w czas menopauzy łagodnie, z podniesioną głową oraz ze zdrową i piękną skórą.

A jak na skórę w okresie okołomenopauzalnym wpływa wysiłek fizyczny? Czy trening bardziej służy czy szkodzi starzejącej się skórze?

Wysiłek fizyczny służy skórze, ale wtedy, gdy jest indywidualnie dostosowany do możliwości i potrzeb danej osoby. Lekarze polecają umiarkowany wysiłek jako dodatkową skuteczną terapię w wielu problemach zdrowotnych, np. nadwadze, otyłości, cukrzycy, depresji. Spacer, nording walking, pływanie poprawiają odżywienie i wymianę gazów pomiędzy łożyskiem naczyniowym a tkankami – także w skórze. Wysiłek fizyczny, poprzez produkcję endorfin, poprawia też nastrój, który w okresie okołomenopauzalnym często jest obniżony.

Jak stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) wpływa na skórę w okresie okołomenopauzalnym?

Jednoznaczna odpowiedź na to pytanie jest bardzo trudna. Teoretycznie HTZ, która zawiera estrogeny, powinna czasowo poprawić kondycję skóry. Jednak ryzyko wystąpienia objawów ubocznych jest większe niż potencjalne korzyści. Nie ma więc konsensusu co do wskazań dermatologicznych dotyczących HTZ.

W jaki sposób powinna się zmienić pielęgnacja skóry w okresie okołomenopauzalnym? Na co należy kłaść nacisk?

Skóra w tym okresie staje się cieńsza, bardziej wrażliwa na wszelkie bodźce, skłonna do podrażnienia i przesuszenia. Procesy odnowy bariery naskórkowej następują wolniej. Dlatego też pielęgnacja skóry powinna być staranna i delikatna. Rytuał pielęgnacyjny na każdym z etapów powinien odpowiadać specyficznym potrzebom skóry dojrzałej, a taką mamy już około czterdziestki. A zatem zanim sięgniemy po krem, musimy zadbać o łagodne oczyszczenie skóry. Zalecam stosowanie olejowego syndetu, np. z linii Dermedic Oilage. Skutecznie oczyszcza on skórę z zanieczyszczeń i sebum. Jednocześnie tworzy na skórze warstwę okluzyjną, która zabezpiecza ją przed wysuszeniem. To szczególnie ważne w przypadku wrażliwości objawiającej się zaczerwienieniem, pieczeniem i silnym napięciem skóry. Skórze najbardziej przysłużą się łagodne, hipoalergiczne, przebadane klinicznie i dermatologicznie preparaty. Na dzień wybierzmy krem, najlepiej przeciwzmarszczkowy i nawilżający, która kondycjonuje skórę. Na noc polecam produkty o formule jeszcze bogatszej – z lipidami, fitohormonami i antyoksydantami. No i okolica oka – tutaj także warto zdać się na dobroczynne działanie lipidów. Taką systematyczną pielęgnację warto też wzmacniać zastosowaniem skoncentrowanego serum. Pozwoli to poprawić spójność i gęstość macierzy komórkowej naskórka.

Gdyby miała Pani wskazać jeden kosmetyk lub składnik niezbędny dla kobiety w wieku okołomenopauzalnym, to co by Pani wybrała? 

Wybrałabym produkt o działaniu nawilżającym, natłuszczającym i wspierającym odnowę. Wierzę w osiągnięcia naukowe oraz w zdrowy rozsądek. Starzejącej się skórze trzeba pomóc, a w obecnych czasach mamy wiele narzędzi do tego, by wejść w czas menopauzy łagodnie, z podniesioną głową oraz ze zdrową i piękną skórą.