Aniołek ze zwieńczenia Kaplicy Zygmuntowskiej (1891-1892), Jan Tombiński, MN w Krakowie
Fot. mat. pras.
Motyw dekoracyjny w postaci małych, pulchnych, często uskrzydlonych chłopców, najczęściej ukazanych nago lub okrytych draperią był popularny w Starożytności, przez Baroku i Renesansie. Zebrało je Muzeum Narodowe w Krakowie i przedstawia na wystawie „Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu”.
„Motyw putta wywodzi się z antyku, a wykorzystywany był często w sztuce renesansu i baroku, kiedy to nadawano mu rozmaite treści nie tylko małych greckich erosów i ich łacińskich odpowiedników, zwanych amorkami lub kupidynami, a więc istot mitycznych, geniuszy lub duszków – pogańskich i chrześcijańskich, ale także rozmaitych duchowych mieszkańców chrześcijańskiego nieba, zwłaszcza małych aniołów, cherubinów i serafinów. Formę putta mają też wizerunki starożytnych bogów i postaci historycznych w wieku dziecięcym, np. greckiego Dionizosa, czyli łacińskiego Bachusa, przyszłego cesarza, Dzieciątka Jezus lub dziecięcego św. Jana Chrzciciela” – mówi prof. dr hab. Marcin Fabiański, kurator wystawy.
Co zobaczymy w Krakowie?
Ponad sto eksponatów, które zebrało Muzeum Narodowe w Krakowie pokazuje putta jako zjawisko w sztuce, skupiając się na okresie renesansu (głównie włoskiego i krajów niemieckich), ale na szerokim tle sztuki starożytnej oraz nowożytnej europejskiej. Zobaczymy dzieła z Luwru, Victoria and Albert Museum i wiedeńskiego Kunsthistoriches Museum. Zaprezentujemy dzieła wybitnych twórców, m.in. Andrei Mantegni, Albrechta Dürera, Lorenza di Credi oraz prace warsztatów Andrei della Robbia, Lucasa Cranacha starszego czy Donatella.
Albrecht Dürer, Trzy geniusze, 1501-1502, Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowiemat. pras.
Sztuka z innej perspektywy
"Wystawa „Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu” należy do nielicznych prezentacji powszechnej sztuki nowożytnej w Muzeum Narodowym w Krakowie i już z tego względu zasługuje na wyróżnienie. (…) To wyjątkowe wydarzenie muzealne oparte na nowatorskich ideach i interpretacji sztuki renesansu, wybiegające poza standard analogicznych wystaw w wielu muzeach na świecie i prezentujące kanon kultury europejskiej z nieoczywistej i fascynującej perspektywy", mówi o wystawie prof. dr hab. Andrzej Szczerski, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.
Pietro Berrettini detto da Cortona, Galatea da Rafaello ok. 1624, Accademia Nazionale di San Luca, Roma. Fot. Mauro Coenmat. pras.
Od 2. ćwierci XV wieku motyw ten pokochali Włosi. Putta zawładnęły dekoracją architektoniczną, rzeźbą, malarstwem, grafiką, medalierstwem, tkactwem i ceramiką. Skąd to niezwykłe powodzenie pulchnych chłopców ze skrzydełkami? Z jednej strony były to walory estetyczne ale także fakt, że putta nadawały się do przekazywania rozmaitych treści, poważnych i żartobliwych, pogańskich i chrześcijańskich, dobrych i złych.
„Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu” do 6 października 2024 w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Nazwa zadania: Organizacja wystawy czasowej „Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu”. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Aniołek ze zwieńczenia Kaplicy Zygmuntowskiej, 1891-1892, Jan Tombiński wg Berecciego, MN w Krakowiemat. pras.
dziennikarka od lat związana z prasą, internetem i telewizją. Fanka dobrego kina i poruszających powieści. Kocha podróże, także te między głową a sercem.
