Motyw dekoracyjny w postaci małych, pulchnych, często uskrzydlonych chłopców, najczęściej ukazanych nago lub okrytych draperią był popularny w Starożytności, przez Baroku i Renesansie. Zebrało je Muzeum Narodowe w Krakowie i przedstawia na wystawie „Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu”.
„Motyw putta wywodzi się z antyku, a wykorzystywany był często w sztuce renesansu i baroku, kiedy to nadawano mu rozmaite treści nie tylko małych greckich erosów i ich łacińskich odpowiedników, zwanych amorkami lub kupidynami, a więc istot mitycznych, geniuszy lub duszków – pogańskich i chrześcijańskich, ale także rozmaitych duchowych mieszkańców chrześcijańskiego nieba, zwłaszcza małych aniołów, cherubinów i serafinów. Formę putta mają też wizerunki starożytnych bogów i postaci historycznych w wieku dziecięcym, np. greckiego Dionizosa, czyli łacińskiego Bachusa, przyszłego cesarza, Dzieciątka Jezus lub dziecięcego św. Jana Chrzciciela” – mówi prof. dr hab. Marcin Fabiański, kurator wystawy.
Ponad sto eksponatów, które zebrało Muzeum Narodowe w Krakowie pokazuje putta jako zjawisko w sztuce, skupiając się na okresie renesansu (głównie włoskiego i krajów niemieckich), ale na szerokim tle sztuki starożytnej oraz nowożytnej europejskiej. Zobaczymy dzieła z Luwru, Victoria and Albert Museum i wiedeńskiego Kunsthistoriches Museum. Zaprezentujemy dzieła wybitnych twórców, m.in. Andrei Mantegni, Albrechta Dürera, Lorenza di Credi oraz prace warsztatów Andrei della Robbia, Lucasa Cranacha starszego czy Donatella.
"Wystawa „Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu” należy do nielicznych prezentacji powszechnej sztuki nowożytnej w Muzeum Narodowym w Krakowie i już z tego względu zasługuje na wyróżnienie. (…) To wyjątkowe wydarzenie muzealne oparte na nowatorskich ideach i interpretacji sztuki renesansu, wybiegające poza standard analogicznych wystaw w wielu muzeach na świecie i prezentujące kanon kultury europejskiej z nieoczywistej i fascynującej perspektywy", mówi o wystawie prof. dr hab. Andrzej Szczerski, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.
Od 2. ćwierci XV wieku motyw ten pokochali Włosi. Putta zawładnęły dekoracją architektoniczną, rzeźbą, malarstwem, grafiką, medalierstwem, tkactwem i ceramiką. Skąd to niezwykłe powodzenie pulchnych chłopców ze skrzydełkami? Z jednej strony były to walory estetyczne ale także fakt, że putta nadawały się do przekazywania rozmaitych treści, poważnych i żartobliwych, pogańskich i chrześcijańskich, dobrych i złych.
„Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu” do 6 października 2024 w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Nazwa zadania: Organizacja wystawy czasowej „Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu”. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
