8 najciekawszych reportaży ostatnich miesięcy pasjonująco opisuje rzeczywistość kobiet. Od tego jak wyglądał świat naszych babek 100 lat temu po dylematy współczesności: operacje plastyczne, relacje z Kościołem, bezpieczeństwo na drogach czy decyzje o bezdzietności.
„Chłopki. Opowieść o naszych babkach” Joanna Kuciel-Frydryszak
Podczas gdy w kinach triumfuje ekranizacja powieści „Chłopi”, warto przyjrzeć się „Chłopkom”. Joanna Kuciel-Frydryszak po raz kolejny (po „Służących do wszystkiego”) porusza temat rzadko omawiany na lekcjach historii – jak wyglądało życie kobiet na wsi jeszcze kilkadziesiąt lat temu? Jakie miały perspektywy na edukację, pracę, wyjście za mąż? Od opisu sytuacji mieszkaniowej przez limitowany dostęp do żywności po przemoc w rodzinie, życie kobiet na wsi dalekie było od sielanki. Lektura obowiązkowa.
„Bezdzietne z wyboru” Justyna Dżbik-Kluge
W 2022 roku w Polsce urodziło się najmniej dzieci od końca II wojny światowej – wynika z danych GUS. Podczas gdy politycy przerzucają się powodami, Justyna Dżbik-Kluge (”Ratownik. Nie jestem bogiem”, „Jacy byli? Jacy jesteśmy”) pyta, czemu Polki nie chcą mieć dzieci. Rozmawia m.in. z demografką Moniką Mynarską; Edytą Brodą, autorką bloga bezdzietnik.pl czy psycholożką Tatianą Ostaszewską-Mosak, ale przede wszystkim ze zwykłymi kobietami o powodach, dla których nie decydują się na potomstwo. Rozmówczynie opowiadają o presji na urodzenie dzieci, różnicy w tej kwestii między Polską a zagranicą, ale również między miastami a wsiami i miasteczkami. Lektura warta uwagi zwłaszcza przed świętami i odwiecznym pytaniem: "A kiedy dzieci?".
„Irlandia wstaje z kolan” Marta Abramowicz
Nieprzypadkowo Polska i Irlandia często są do siebie porównywane. Katolickie kraje istniejące w cieniu potężnych sąsiadów, w których Kościół odgrywał dużą rolę w walce o niepodległość. Polaków i Irlandczyków wiele łączy, czy również podejście do zmian w Kościele Katolickim? Marta Abramowicz, która w swoich reportażach podejmuje temat Kościoła Katolickiego w Polsce („Zakonnice odchodzą po ciuchu” i „Dzieci księży”), teraz przygląda się Irlandii. W jaki sposób w ciągu kilku dekad konserwatywny Kościół w Irlandii przeszedł olbrzymią metamorfozę? Czy wpłynął na to wyłącznie szereg skandali m.in. związanych z pedofilią wśród księży? Czy może jest to element szerszej metamorfozy irlandzkiego społeczeństwa? Obecnie irlandzcy księża chcą być niezależni i sami wybierać biskupów, są otwarci na pełnienie przez kobiety duszpasterstwa oraz zniesienie celibatu. Marta Abramowicz rozważa, czy prawdopodobne jest, aby Kościół w Polsce wziął przykład z Irlandii.
„Wszyscy tak jeżdżą” Bartosz Józefiak
Tak, czyli jak? W stresie, w ciągłym pośpiechu, po alkoholu, nieprzepisowo. Bartosz Józefiak opisuje polską kulturę drogową z wielu perspektyw. Najpierw tych co jeżdżą, bo muszą: kurierów i zawodowych kierowców. W tym celu autor zatrudnił się nawet jako dostawca jedzenia, aby opisać presję jaka ciąży, aby skrócić czas dostarczenia posiłku chociażby o minutę. Potem tych, którzy jeżdżą, bo lubią – uczestników nielegalnych wyścigów. Następnie tych, którzy nie przejmują się jazdą po pijaku – tutaj Józefiak zastanawia się, skąd tak duże przyzwolenie społeczne w Polsce na jazdę pod wpływem alkoholu. Bardzo wnikliwa analiza polskich zwyczajów drogowych, z której niestety płyną niewesołe wnioski. Wciągający reportaż, chociaż między kartkami można bez trudu wyczytać poglądy autora.
„Poprawione. Jak operacje plastyczne zmieniają Polaków” Magda Mieśnik, Piotr Mieśnik
Dla urody, z kompleksów czy z potrzeby? Magda Mieśnik i Piotr Mieśnik to para doświadczonych reportażystów („Śmierć all-inclusive. Jak Polacy umierają na wakacjach”), która przygląda się powodom, dla których Polacy (a głównie Polki) idą pod nóż. Rozmawiają z chirurgami plastycznymi zajmującymi się pacjentami po wypadkach i onkologicznymi, ale także z influencerami znanymi z licznych operacji plastycznych czy ofiarami nieudanych zabiegów estetycznych w znanej z niskich cen Turcji. W sumie jest to kilkadziesiąt osób, których wypowiedzi wahają się od zachwytów na temat zmieniających życie zabiegów po gorzkie żale wynikające z wydanych setek tysięcy złotych i nierzadko problemów zdrowotnych, które zostaną na całe życie. Autorzy mają świetne ucho do języka i potrafią poprowadzić bohaterów, a jednocześnie nie narzucają swojej opinii na temat słuszności lub nie operacji plastycznych.
„Ciałko. Hiszpania kradnie swoje dzieci” Katarzyna Kobylarczyk
„Pani dziecko zmarło przy porodzie” – takie zdanie usłyszały setki Hiszpanek w lata 1960-1990, podczas gdy w rzeczywistości noworodki, za pomocą sieci tworzonej przez lekarzy, księży i zakonnice, były sprzedawane za równowartość mieszkania. Gdy w 1999 roku hiszpański Sąd Najwyższy orzekł, że każde dziecko ma prawo do wiedzy na temat swojego pochodzenia, setki rodzin odkryło że ich dzieci wciąż żyją, a nielegalnie adoptowane, „skradzione dzieci” poznały swoich biologicznych rodziców. Proces, wciąż do końca nie rozliczony, wnikliwie i empatycznie opisuje Katarzyna Kobylarczyk („ Pył z landrynek. Hiszpańskie fiesty”) w niedługim, ale emocjonalnie intensywnym reportażu.
„Polka w Korei. Jak się żyje w kraju K-Popu, kimchi i Samsunga” Agnieszka Klessa-Shin
Osoby interesujące się Koreą na pewno kojarzą Agnieszkę Klessę-Shin, prowadzącą na Youtubie popularny kanał „Pyra w Korei”. Autorka od 10 lat mieszka w Korei Południowej, gdzie wyszła za mąż na Koreańczyka, więc opisuje życie w kraju Samsunga z własnej perspektywy. Omawia przeróżne aspekty życia przeciętnego Koreańczyka: od bardzo wymagającej edukacji przez proces wynajmowania i kupowania mieszkań (patodeweloperka trzyma się tam mocno) po sposób spędzania wolnego czasu. Do tego dokłada dawkę wiedzy, która przyda się turystom planującym wizytę w Kraju Spokojnego Poranka: gdzie warto nocować w Seulu, co zjeść, jak rozmawiać z mieszkańcami, aby nikogo nie obrazić. Z racji relacji z obserwatorami swojego kanału Agnieszka Klessa-Shin dobrze wie co interesuje Polaków na temat życia w Korei i chętnie omawia popularne mity na temat ojczyzny kimchi. W książce zabrakło mi trochę innej perspektywy na życie w Korei, ale książka jest sprawnie napisana i pełna fascynujących ciekawostek.
„Nigdy nie byłaś Żydówką. Sześć opowieści o dziewczynkach w ukryciu” Anna Bikont
O Holokauście mówi się często i głośno. Rzadziej jednak porusza się temat losów tych, którzy go przeżyli. Ceniona reportażystka Anna Bikont po raz kolejny sięga po ten temat („My z Jedwabnego” czy nominowana do Nike "Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie"), opisując losy 6 dziewczynek, które jako dzieci ocalały z Zagłady. Jak potoczyło się ich życie i czy udało im się pokonać traumy? Każdy los jest inny, zaś takie wydarzenia jak pogrom kielecki czy Marzec ’68 spowodowały, że często podejmowały decyzję o zmianie tożsamości. Bikont pieczołowicie odtwarza losy 6 kobiet, w tym znanej z książki Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem” Elżuni. Dopuszcza swoje bohaterki do głosu, zaś tam gdzie jest to nie możliwe powołuje się na dokumenty, listy i pośrednie relacje.
