Jakiej skórze ceramidy przysłużą się najbardziej? Dermatolog rozwiewa wątpliwości: nie są dla każdego!

Co to są ceramidy?

Ceramidy to składniki lipidów będące istotnym elementem wypełniającym przestrzenie międzykomórkowe warstwy rogowej naskórka. Jako takie, do pary z cholesterolem i kwasami tłuszczowymi, tworzą barierę ochronną skóry. Czy każda skóra potrzebuje tego, by dostarczać jej ceramidów z poziomu pielęgnacji? W jakich sytuacjach stosować je cały rok, kiedy okresowo, a kiedy zastąpić je innymi składnikami aktywnymi – wyjaśnia dermatolog.

Dermatolodzy lubią mówić o ceramidach jako o cemencie międzykomórkowym, bo działają jak mur zabezpieczający głębsze warstwy skóry przed odparowaniem wody, zatrzymując ją wewnątrz. To właśnie m.in. one odpowiadają za elastyczność powierzchniową naskórka i to dzięki nim skóra jest miękka i miła w dotyku. Do tego ceramidy wspierają jej regenerację, przeciwdziałają nadmiernemu złuszczaniu się martwych komórek naskórka i biorą czynny udział utrzymaniu homeostazy skóry.

Jak się zmienia poziom ceramidów w skórze i jak go uzupełniać?

Problem z nimi jest taki, że podobnie w przypadku innych substancji budulcowych, wraz z upływem czasu ich ilość w skórze maleje. Nie pomagają im też zmiany hormonalne, którym z wiekiem podlegamy, a do tego sporo szkody wyrządza także stres, eskpozycja na światło słoneczne oraz… niewłaściwa pielęgnacja (więcej o tym za chwilę).

Ich poziom może spadać także pod wpływem chorób autoimmunologicznych. To dla nas niekorzystne z wielu względów: mniejsza ilość ceramidów może zaburzać procesy rogowacenia, powodować nadmierną suchość i szorstkość skóry, a także większą jej podatność, na – no cóż – coraz bardziej widoczne oznaki starzenia. Czyli wraz z wiekiem nie tylko naturalnie mamy ich mniej, ale do tego im mniejsza ich ilość w naskórku, tym szybciej skóra będzie się starzeć.  

Kosmetyki z ceramidami – działanie. Najlepsze kremy z ceramidami

Czy w takim razie każdy prędzej czy później po ceramidy powinna sięgnąć każda z nas? Dermatolog dr Małgorzata Huczek tłumaczy, że ze względu na dobroczynne dla skóry działanie jest to substancja obecna w bardzo wielu kremach regenerujących i to nie tylko dla cer starzejących się. 

Ale jak podkreśla, zanim sięgniemy po te czy inne kosmetyki z ich dodatkiem, najpierw trzeba właściwie zdiagnozować skórę. Jak przyznaje, nie każda wymaga ich stosowania. Na przykład u pacjentów borykających się z trądzikiem często obserwuje odwodnienie skóry, w przypadku którego zaleca stosowanie preparatów bogatych w humektanty, np. glicerol czy kwas hialuronowy. Za to w przypadku przesuszenia skóra najlepiej zareaguje na terapię preparatami bogatymi w ceramidy, skwalan, kwasy tłuszczowe czy cholesterol, bo każdy z nich wpłynie korzystnie na odbudowę bariery hydrolipidowej.

Jej uszkodzenie jest dysfunkcją, którą dr Huczek diagnozuje nader często i która, jak wyjaśnia, najczęściej wynika ze stosowania zbyt dużej ilości kosmetyków i niewłaściwego dopasowania ich do potrzeb własnej skóry. A jak przestrzega, od uszkodzonej bariery hydrolipidowej do zespołu nadwrażliwości jest tylko jeden krok. To dlatego preparaty kwasowe, czyli te zawierające allfahydroksykwasy czy betahydroksykwasy, które według dr Huczek Polki tak uwielbiają, powinno się stosować pod okiem specjalisty.

Dlaczego? Stosowane na własną rękę mogą powodować zbyt silne przesuszenie i zaburzać procesy regeneracji. Wtedy, przy silnym podrażnieniu, dr Huczek zaordynuje raczej zresetowanie pielęgnacji i powrót do kosmetyków bez konserwantów. Uwaga: nie mylić ich z kosmetykami naturalnymi czy ekologicznymi! Te w takiej sytuacji będą absolutnie wykluczone. Zamiast tego dr Huczek zaleci sięgnąć po te syntetyczne, które przy wyprysku kontaktowym będą znacznie pewniejsze i bezpieczne.

Jaka skóra najbardziej skorzysta na pielęgnacji kremem z ceramidami?

No to kto w takim razie powinien sięgnąć po ceramidy? Dr Huczek rekomenduje je pacjentom z deficytem nawilżenia, które objawia się uczuciem ściągnięcia i czasem także nadreaktywnością skóry. To dlatego będą dobrym wsparciem w okresie jesienno-zimowym, kiedy naturalnie ich poziom w skórze nieco się obniża, a dodatkowo jest ona wystawiona na działanie agresywnych czynników środowiskowych, np. mrozu, który może uszkadzać barierę hydrolipidową.

Wskazaniem może być także leczenie doustnymi retinoidami, którego jednym z działań ubocznych jest nadmierne przesuszenie. Jeśli jednak skóra nie daje takich objawów, ceramidy nie będą składnikiem „pierwszego rzutu”, no chyba, że ktoś walczy z przesuszeniem skóry przez cały rok – wtedy za radą dr Huczek może włączyć je do pielęgnacji na stałe.

Jak właściwie dobrać dla siebie krem z ceramidami? A może zamiast kremu wybrać serum? Ekspertka wyjaśnia, że wybierając dla siebie ten właściwy powinnyśmy kierować się przede wszystkim typem skóry: pacjentkom ze skórą suchą zaleciłaby krem bardziej treściwy, który poza ceramidami zawiera w swoim podłożu substancje okluzyjne, emolientowe, które uszczelniają barierę hydrolipidową. Dla innych typów skóry bardziej odpowiednie mogą okazać się lżejsze formuły emulsyjne lub typu lotion.

Tymczasem serum z ceramidami z założenia będzie miało bardzo lekką wodnistą konsystencję, która łatwiej i wyższych stężeniach będzie penetrowała w głąb skóry, dostarczając jej substancji aktywnych. Dodatkowo, jak wyjaśnia dr Huczek, serum może być stosowane niezależnie od tego, jaki typ skóry mamy, a zatem będzie dużo bardziej uniwersalnym produktem, niż krem z ceramidami. Wysyci nimi skórę, pozwalając zadziałać z pozycji kremu innymi substancjami i skupić się np. na nawilżaniu czy regeneracji.

To który preparat wybrać? Prawidłowa odpowiedź jest tylko jedna: skonsultować się z dermatologiem! Bo przecież nikt z nas tak naprawdę nie zna swojej skóry na tyle, by wiedzieć, czego dokładnie jej potrzeba. Owszem, umiemy powiedzieć, kiedy jest sucha albo kiedy reaguje podrażnieniem, ale to tylko skutek jakiegoś naszego działania, a my chcemy działać u źródła i tak, by to działanie nie tylko nie szkodziło, ale przede wszystkim przynosiło pożądane efekty. Skoro wybierając kosmetyki do makijażu chętnie zasięgamy opinii ekspertki, dlaczego by nie zrobić tego samego kompletując dla siebie pielęgnację?

A wracając do ceramidów: czy skoro pozwalają one odbudować warstwę ochronną skóry, to czy warto szukać także w preparatach do pielęgnacji ust? Dr Huczek wyjaśnia, że w tym obszarze ma ona nieco inną strukturę niż w pozostałych partiach twarzy (pozbawiona jest ona warstwy ziarnistej i gruczołów łojowych), dlatego jej dobrej kondycji przysłużą się przede wszystkim preparaty silnie natłuszczające, które zniwelują przesuszenie i wyrównają jej powierzchnię. Nie znaczy to jednak, że wspomagająco w składzie szminki ochronnej nie znajdziemy także ceramidów.