Potrafisz określić, jaki jest twój wiek mentalny? Większość z nas nie czuje się na tyle, na ile wskazuje metryka, tylko starzej lub młodziej. Ma to konkretne konsekwencje. Co powinnaś o nich wiedzieć, by lepiej żyć – podpowie psycholożka i terapeutka Sylwia Sitkowska.
Matylda miała figlarny uśmiech, błysk w oku, kucyk i 55 lat. „Ciągle słyszę, że powinnam wydorośleć, spoważnieć! Bliskim i współpracownikom nie podoba się moja energia i zwariowane pomysły. Czy wszyscy musimy być tacy… stetryczali?”, zastanawiała się w moim gabinecie. Nie musimy! Przyzwyczailiśmy się określać wiek za pomocą metryki, ale to tylko jeden z wielu sposobów. Co warto w tej kwestii wiedzieć?
Ile naprawdę masz lat?
Naukowcy od dekad przyglądali się temu zjawisku i odkryli, że u większości z nas wiek psychiczny i metrykalny przestają się pokrywać, i to jeszcze w dzieciństwie. Większość dzieci czuje się doroślej i tak chce być postrzegana. W okolicach trzydziestki już 70 proc. ludzi czuje się młodziej, niż wynikałoby to z ich daty urodzenia. Ale najbardziej interesujące jest to, że wiek biologiczny zdaje się podążać za mentalnym! Dowiedziono, że „młode duchem” osoby są w lepszej kondycji i mają większą szansę dożyć w zdrowiu starości niż ich czujący się staro rówieśnicy. U tych, którzy czuli się około dekady starsi, niż wynikałoby to z metryki, występowało podwyższone ryzyko zgonu – nawet o 25 proc. Dobrze jest być młodym duchem, o ile nie oznacza to niedojrzałości emocjonalnej czy infantylności, bo to już nie jest korzystne. A w jakim wieku mentalnym ty jesteś?
- Często trzymają się mnie żarty, lubię robić ludziom kawały. TAK/NIE
- Widzę swoją przyszłość w optymistycznych barwach. TAK/NIE
- Mam stałe grono przyjaciół, niezmienne od lat. TAK/NIE
- Uwielbiam dociekać przyczyn różnych zjawisk, chcę wiedzieć, jak funkcjonuje świat. TAK/NIE
- Myślę, że z wiekiem powinniśmy stawać się coraz bardziej odpowiedzialni za siebie i świat. TAK/NIE
- Lubię spotykać nowych ludzi, nawet bardzo odmiennych ode mnie. TAK/NIE
- Zwracam uwagę na to, jak wyglądam, przywiązuję dużą wagę do mojej aparycji. TAK/NIE
- Nie wyobrażam sobie, że teraz miałabym zaczynać wszystko od nowa, zawodowo lub prywatnie. TAK/NIE
Masz więcej czerwonych „TAK”? Jesteś raczej młoda duchem.
Masz więcej zielonych „TAK” ? Jesteś raczej stara duchem.
Jak się mentalnie odmłodzić?
Dobrze być „starą duszą”. Ale warto jednak zadbać, by nasz wiek metrykalny – przynajmniej w niektórych aspektach – wyprzedzał ten psychologiczny. Jak wypić eliksir mentalnej młodości? Oto kilka wskazówek.
- Zabierz mózg na fitness. Świetnymi ćwiczeniami dla niego będą nauka nowego języka albo gry na instrumencie. Lekcje obcych języków i muzyki aktywizują obszary mózgu, które odpowiadają za zapamiętywanie, a im lepiej wytrenowana pamięć, tym lepsza kondycja psychiczna i mniejsze ryzyko schorzeń neurodegeneracyjnych. Warto na co dzień „ruszać mózg” i na inne sposoby: wyłączyć nawigację GPS w samochodzie, zapamiętać nowy numer, zamiast zapisywać go w telefonie.
- Wychodź ze strefy komfortu. Nie ma nic bardziej odmładzającego niż eksperymentowanie. Gdy jesteśmy młodzi, rutyna jest nam obca. Im jesteśmy starsi, tym chętniej włączamy w życiu „automatycznego pilota”: robimy to, co znamy i lubimy. Nie musisz od razu fundować sobie tatuażu na łydce, wystarczy wizyta w nowym muzeum czy na lekcji ceramiki w lokalnym domu kultury, choć nigdy nie lepiłaś nic z gliny.
- Miej marzenia. To właśnie charakteryzuje młodość. Zupełnie inaczej funkcjonujemy, gdy w myślach nie przyklejamy sobie etykiety z „datą przydatności do spożycia”. Zastanów się: gdzie chciałabyś być za dziesięć lat? Za piętnaście? Jak możesz urzeczywistnić tę wizję? Bardziej od tego, by dotrzeć do wyznaczonego celu, liczy się… droga. Człowiek w drodze jest młody, ten u celu – już stary.
Jak dojrzeć psychicznie?
Wspaniale, że jesteś młoda duchem. Warto jednak, nie tracąc młodzieńczego nastawienia, zadbać o głęboką, emocjonalną dojrzałość. Oto kilka wskazówek.
- Pisz dziennik. W przeprowadzonym w 2022 roku eksperymencie psychologowie dowiedli, że pisanie pamiętnika (wystarczy raz na dwa, trzy dni) pomaga przyjrzeć się swoim emocjom. Eksplorowanie świata wewnętrznego przyczynia się do większego zrozumienia siebie, innych i wszystkiego wokół.
- Praktykuj empatię. Jednym z sygnałów emocjonalnej dojrzałości jest umiejętność patrzenia nie tylko z własnej perspektywy, ale i innych osób. Można się tego nauczyć – pierwszym krokiem jest aktywne słuchanie. Zadawanie pytań, żeby sprawdzić, czy dobrze rozumiemy to, co ktoś nam opowiada, okazywanie szacunku dla emocji przeżywanych przez drugą stronę. Nie staraj się doradzić ani przedstawić strategii rozwiązania problemu.
- Bierz odpowiedzialność. Przede wszystkim za siebie. Wiele osób używa zwrotów: „Zdenerwowałeś mnie!”, „Zmartwiłaś mnie”. Drugi człowiek nie może cię zmartwić ani zasmucić, to ty się denerwujesz, martwisz, smucisz. Bądź odpowiedzialna za to, co czujesz, mów: „Czuję się zmartwiona twoimi słowami… Po usłyszeniu tej historii poczułam się zaniepokojona”. Staraj się na wydarzenia życiowe patrzeć od kątem twojego w nich sprawstwa.
„Fontanna młodości to twój umysł, twoje talenty, kreatywność, którą wnosisz do swojego życia i życia ludzi, których kochasz. Kiedy nauczysz się korzystać z tego źródła, naprawdę pokonasz swój wiek”, powiedziała Sophia Loren. I choć aktu urodzenia nie zmienisz, ten, który masz w głowie, możesz. By lepiej żyć.
