Krem na przebarwienia na twarzy – dzięki niemu Twoja cera odzyska równomierny koloryt

Równomierny koloryt to niezmiennie jedna z najważniejszych cech pięknej skóry. Ale rzadko kto może się nią pochwalić. Rumień, pękające naczynka czy przebarwienia to najczęstsze przeszkody na drodze do idealnej cery. Przy czym te ostatnie najczęściej dotyczą kobiet (zaburzenia pigmentacji stwierdza się u 35% kobiet po 30. roku życia i u 90% kobiet po 50. roku życia) i pojawiają się u nich zwykle jako skutek uboczny zachodzących w organizmie zmian hormonalnych. 

Przebarwienia na twarzy – skąd się biorą

Przebarwienia to zaburzenia barwnikowe, będące efektem wzmożonego nagromadzenia pigmentu – melaniny – w skórze. Melanina, czyli naturalny barwnik występujący w skórze, powstaje w melanocytach w procesie melanogenezy. Melanocyty występują między innymi w warstwie podstawnej naskórka, w błonie naczyniowej oka, w uchu wewnętrznym i w oponach rdzeniowo-mózgowych.

Zadaniem melaniny jest przede wszystkim ochrona głębszych warstw skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania UVA i UVB. Dzięki swoim właściwościom fotoabsorbujące (pochłanianiu szkodliwego promieniowania), melanina jest w stanie skutecznie rozpraszać do 99,9% zaabsorbowanego promieniowania ultrafioletowego. Od melaniny zależy też kolor naszej skóry, włosów i tęczówki, to, jak się opalamy i czy mam skłonność do powstawania przebarwień.

Tak, jak już wspominaliśmy, przebarwienia to zaburzenia barwnikowe. Możemy mieć do nich genetycznie uwarunkowaną skłonność oraz  nabawić się ich na skutek działania promieni słonecznych. Szczególnie narażone na powstawanie przebarwień są osoby:

• cierpiące na zaburzenia endokrynologiczne (cierpiące na niedoczynność lub nadczynność tarczycy albo chorobę Hashimoto),
• cierpiące na zaburzenia hormonalne związane z przyjmowanymi środkami antykoncepcyjnymi, okresem menopauzalnym lub ciążą,
• ze zmianami zapalnymi skóry,
• stosujące niektóre leki (przeciwbólowe, barbiturany, sulfonamidy, tetracykliny, fenotiazyny),
• stosujące kosmetyki zawierając substancje fotouczulające (np. ekstrakt z rumianku, arniki, dziurawca lub nagietka, olejki eteryczne, kwasy AHA i BHA, retinoidy).

A dlaczego przebarwienia na skórze tak często pojawiają się właśnie na twarzy? Czynnikiem najczęściej wywołującym hiperpigmentację jest promieniowanie ultrafioletowe. Twarz to miejsce na ciele najbardziej wystawione na działanie promieni słonecznych – pozostałe miejsca pozostają przez większość czasu osłonięte ubraniem. Nie bez powodu też innymi miejscami prawie w takim samym stopniu narażonymi na powstawanie przebarwień są także mniej osłonięte miejsca na ciele – szyja, dekolt i grzbiety dłoni. 

Przebarwienia – co to jest 

Najczęściej występujące przebarwienia to:

• Ostuda (melasma, chloasma), czyli nieregularne żółtobrunatne lub ciemnobrunatne plamy, występujące na twarzy (głównie na czole, w okolicach ust, w górnej części policzków) i na szyi. Ten rodzaj przebarwień dotyczy przede wszystkim kobiet. Powstają na skutek wzrostu liczby i aktywności melanocytów w warstwie podstawnej naskórka. Zmiany te mają podłoże hormonalne – są skutkiem wysokiego poziomu żeńskich hormonów płciowych (estrogenu, progesteronu), które stymulują proces melanogenezy. Do ostudy można mieć również dziedziczoną skłonność. Zmiany nasilają się podczas ekspozycji na słońce, pojawiają się w czasie ciąży, podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej lub hormonalnej terapii zastępczej. Ostuda może także pojawić się u kobiet z czynnymi hormonalnie guzami, z guzami jajników oraz schorzeniami tarczycy. Tego typu przebarwienie może również pojawiać się w następstwie działania substancji fototoksycznych lub fotoalergicznych zawartych w kosmetykach oraz podczas stosowania leków sterydowych. Melasma może być też  konsekwencją wieloletniej ekspozycji na słońce.
• Piegi to genetycznie uwarunkowane zmiany barwnikowe, które powstają, gdy miejscowo wzrasta ilość wytwarzanej melaniny przez niezmienioną liczbę melanocytów. Piegi pojawiają się przeważnie na nosie i policzkach, ale również na plecach i kończynach. Są niewielkimi (2-5 mm), wyraźnie odgraniczonymi plamkami o złocistej lub ciemnobrązowej barwie. Intensywność ich zabarwienia zależy od stopnia ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Ciemnieją latem, a jaśnieją zimą. Szczególnie narażone na ich powstawanie są fototypy I i II, czyli osoby ze skórą jest bladą, różowawą, z niebieskimi oczami oraz włosami rudymi lub blond.
• Plamy soczewicowate starcze to zmiany pojawiające się u starszych osób na twarzy, dekolcie, ramionach i grzbietach rąk, czyli w miejscach wystawionych na działanie promieni słonecznych. Te ciemnobrązowe przebarwienia mają dość regularne brzegi. Powstają na skutek wzrostu liczby melanocytów oraz zwiększonego wytwarzania melaniny. Plamy starcze są skutkiem nadmiernej ekspozycji na słońce i wiążą się z podwyższonym ryzykiem zachorowania na raka skóry (zwłaszcza czerniaka). Powstawanie plam soczewicowatych może być także uwarunkowane genetycznie i nie być skutkiem działania promieniowania UV. Takie plamy soczewicowate pojawiają się w dzieciństwie, bywają zlokalizowane w miejscach na ciele niekoniecznie wystawionych na działanie promieni słonecznych, są większe od piegów, ciemniejsze i bardziej owalne.
• Przebarwienia pozapalne są skutkiem procesów zapalnych wewnątrzpochodnych lub zewnątrzpochodnych. Te pierwsze to między innymi atopowe zapalenie skóry, trądzik pospolity, łuszczyca, liszaj płaski i toczeń rumieniowaty. Natomiast przyczyny zewnętrzne stanów zapalnych prowadzone do powstania przebarwienia to ukąszenia owadów, zabiegi laserowe, peelingi chemiczne, oparzenie skóry lub uczulenie na leki. Przebarwienia pozapalne to plamy pojawiające się w obszarze występowania stanu zapalnego. Powstają, gdy czynniki zapalne oddziałują na melanocyty, przyczyniając się do produkcji tak zwanych czynników zapalnych (m.in. cytokin), które z kolei pośrednio intensyfikują pigmentację skóry. 

Krem na przebarwienia na twarzy – jakich składników w nim szukać

Działanie kremu rozjaśniającego przebarwienia opiera się na działaniu substancji chemicznych, które głównie:

1. hamują aktywność tyrozynazy (inhibitory tyrozynazy) – enzymu, który kontroluje szybkość tworzenia się melaniny,
2. zakłócają działanie melanosomów, czyli części melanocytów, które produkują melaninę oraz wychwytują melanosomy w keratynocytach (melanosomy są transportowane do otaczających komórek naskórka – keratynocytów, gdzie determinują zabarwienie skóry oraz pełnią funkcję ochronną przed promieniowaniem UV).

Składniki, które powinien zawierać krem na przebarwienia na twarzy to:

• kwas elagowy – inhibitor tyrozynazy, który w składzie kosmetyków występuje zwykle w ekstrakcie ze skórki granatu,
• ekstrakt z soi, który hamuje transfer melanosomów do keratynocytów,
• kwas askorbinowy (witamina C) – inhibitor tyrozynazy,
• niacynamid – hamuje transfer melanosomów do keratynocytów,
• kwas kojowy – inhibitor tyrozynazy,

• likwirytyna (ekstrakt z lukrecji), która rozprasza melaninę,

• glabrydyna (ekstrakt z lukrecji), która jest inhibitorem tyrozynazy,

• resweratrol – inhibitor tyrozynazy,

• arbutyna – inhibitor tyrozynazy,

• nienasycone kwasy tłuszczowe (kwas oleinowy, kwas linolowy, kwas linolenowy), które hamują aktywność tyrozynazy (inhibitory tyrozynazy),

• kwasy AHA (kwas migdałowy, mlekowy, glikolowy, jabłkowy, cytrynowy, winowy), które powodują degradację melaniny i melanosomów oraz hamują aktywność tyrozynazy,

• kwas BHA (kwas salicylowy), który przyczynia się do degradacji melaniny i melanosomów oraz hamuje aktywność tyrozynazy,

• kwas pirogronowy, który jest inhibitorem tyrozynazy oraz powoduje degradację melaniny i melanosomów,

• kwasy PHA (kwas laktobionowy, glukonolakton, glukoheptanolakton) – powodują degradację melaniny i melanosomów oraz hamują aktywność tyrozynazy,

• kwas cynamonowy – inhibitor tyrozynazy,

• retinol i retinoidy, które hamują rozprzestrzenianie się tyrozynazy, zakłócają transfer pigmentu do keratynocytów oraz powodują zagęszczenie warstwy rogowej naskórka i zmniejszenie zawartości melaniny,

• peptydy (Oligopeptyd-68), które hamują aktywność tyrozynazy,

• kwas azelainowy, który hamuje rozprzestrzenianie się tyrozynazy, zakłóca transferu pigmentu do keratynocytów, powoduje zagęszczenie warstwy rogowej naskórka oraz zmniejszenie zawartości melaniny.

Krem na przebarwienia na twarzy po trądziku

Przebarwienia po trądziku to jedne ze wspomnianych przez nas wcześniej przebarwień pozapalnych. Te plamy w różnych odcieniach brązu i różu pojawiają się na skórze zmienionej zapalnie. Na twarzy są to najczęściej policzki, obszar żuchwy, czoło i skronie. Ale przebarwienia pozapalne – zwłaszcza przy trądziku pospolitym – pojawiają się także na plecach i dekolcie. Ze względu na zwiększoną reaktywność melanocytów, ich intensywność i częstotliwość występowania jest większa u osób o o ciemnej karnacji skóry.

Osobom zmagającym się z przebarwieniami potrądzikowymi polecamy szukać kremu na przebarwienia na twarzy, który miałby w swoim składzie przede wszystkim kwasy azelainowy, AHA, BHA i PHA, retinol lub retinoidy, niacynamid i kwas askorbinowy (tego ostatniego w kremie na dzień). Wszystkie te składniki nie tylko rozjaśnią przebarwienia na twarzy, ale też poprawią stan cery trądzikowej – zmniejszą jej przetłuszczanie się, sprawią, że rzadziej będą na niej pojawiały się krostki i zaskórniki, wyrównają jej powierzchnię i przyspieszą gojenie się stanów zapalnych. 

Krem na przebarwienia na twarzy w ciąży

Przebarwienia na twarzy pojawiają się u kobiety w ciąży w związku z zachodzącymi w jej ciele zmianami hormonalnymi. W ciąży sukcesywnie wzrasta poziom estrogenów – hormonów, które są między innymi odpowiedzialne za podtrzymanie ciąży i zmiany zachodzące w macicy ciężarnej kobiety. Ale estrogeny stymulują także malanocyty do zwiększonej produkcji melaniny. A to – zwłaszcza przy zwiększonej ekspozycji na promieniowanie UV– zwiększa prawdopodobieństwo powstania przebarwień na twarzy. 

Przebarwienia na twarzy u kobiet w ciąży pojawiają się na tyle często (zaburzenia pigmentacyjne dotyczą nawet 90% ciężarnych), że zyskały własną nazwę – ostuda ciążowa. Ryzyko ich pojawiania zwiększa się zwłaszcza w drugim trymestrze ciąży. Niestety, w związku z ryzykiem uszkodzenia płodu, kobiety w ciąży muszą zrezygnować ze stosowania kremu na przebarwienia na twarzy zawierającego najskuteczniejsze substancje rozjaśniające przebarwienia – retinol i retinoidy, kwas salicylowy i kwasy AHA. Dopuszcza się – po uprzedniej konsultacji z prowadzącym ciążę ginekologiem-położnikiem – używanie kosmetyków z nisko stężonym kwasem azelainowym, kwasami PHA oraz witaminą C.

Jeśli chodzi o przebarwienia na twarzy, najlepszym rozwiązaniem w trakcie ciąży (i nie tylko!) jest profilaktyka. Najważniejsze jest regularne stosowanie kosmetyków z wysokim filtrem mineralnym – SPF 50+. Warto też w tym okresie po prostu unikać słońca: zrezygnować z opalania, osłaniać twarz rondem kapelusza. 

Kiedy krem na przebarwienia na twarzy nie wystarcza – zabiegi wyrównujące koloryt cery

Zabiegami proponowane w leczeniu przebarwień w gabinetach kosmetycznych i lekarskich to:

• mikrodermabrazja (diamentowa, korundowa i wodno-tlenowa), czyli kontrolowane ścieranie warstw naskórka, polecana przy powierzchownych przebarwieniach,  na skórze,
• laseroterapia, w której wykorzystywane są lasery emitujące promieniowanie selektywnie pochłaniane przez melaninę (leser: Nd/Yag o długości fali 755 nm, laser rubinowy 694 nm oraz laser aleksandrytowy 755 nm), polecana głównie w leczeniu piegów, plam soczewicowatych, przebarwień łojotokowych oraz polekowych
• IPL – z wykorzystaniem urządzenia emitującego fale o długości 400-1200 nm, które rozpraszają komórki barwnikowe i usuwają przebarwienia,
• peelingi chemiczne zawierające głównie kwasy glikolowy, migdałowy, salicylowy, pirogronowy, trójchlorooctowy i azelainowy, które działają głównie na warstwę rogową naskórka.