Jak czują się kobiety w relacjach z niedojrzałymi partnerami? Kim oni są? Synami? Kochankami? Czasami ojcami? "On mnie rozbraja. Potrafi rozśmieszyć w sekundę, ma niesamowitą wyobraźnię, a życie przy nim jest jak rollercoaster. Tyle że… czuję się przy nim jak matka. A ja nie chcę być matką swojego faceta", słyszę w gabinecie.
W gabinecie psychoterapeutycznym coraz częściej pojawia się temat związków z tzw. Wiecznymi Chłopcami – dorosłymi mężczyznami, którzy unikają odpowiedzialności, obowiązków i dojrzałego zaangażowania. Są czarujący, twórczy, a jednocześnie niedojrzali, unikowi, nieprzewidywalni. Czy da się zbudować z nimi trwałą relację? A jeśli tak – na jakich warunkach?
Kim jest "Piotruś Pan"?
Termin „syndrom Piotrusia Pana” został spopularyzowany przez psychologa Dana Kiley’a w latach 80., opisując dorosłych mężczyzn, którzy mimo wieku pozostają emocjonalnie niedojrzali. Nie chodzi tu o okazjonalne dziecinne zachowania – mówimy o strukturze osobowości, która unika dorosłości, zobowiązań, a przede wszystkim – bliskości wymagającej odpowiedzialności.
Typowe cechy:
• lęk przed zaangażowaniem,
• impulsywność,
• idealizowanie wolności i spontaniczności,
• unikanie konfrontacji i konfliktów,
• życie „tu i teraz” bez planowania przyszłości.
Historie z gabinetu
Agata i Marek – "Nigdy nie wiem, co będzie jutro"
Agata jest menedżerką w dużej firmie. Marek – grafik-freelancer z duszą artysty. Ich związek zaczął się intensywnie i namiętnie. Marek oczarował ją swoją kreatywnością, szaleństwem i "podejściem do życia na luzie". Ale po kilku miesiącach Agata zaczęła odczuwać ciężar relacji, która nie miała struktury – "ja wszystko ogarniam – rachunki, planowanie wakacji, nawet zakupy. On jest jak ptak, którego nie można zamknąć w klatce".
Podczas terapii Agata zrozumiała, że żyje w emocjonalnym trójkącie – partner/kochanka/opiekunka. W relacji była miłość, ale nie było wzajemności w odpowiedzialności.
Basia i Krzysztof – "On mnie potrzebuje jak powietrza, ale tylko na jego warunkach"
Basia, rozwiedziona 50-latka, zakochała się w 38-letnim Krzysztofie. Krzysztof miał w sobie magnetyzm – mówił o "wolności", "przestrzeni", "niekonwencjonalnym życiu". Nie miał stałej pracy, ale zawsze "na coś wpadał". Z początku relacja była dla Basi ekscytująca. Po roku jednak czuła się emocjonalnie wyczerpana. "On wraca, kiedy ma potrzebę, a kiedy ja jej mam – znika".
W terapii ze mną uczyła się stawiania granic, ale też przyjmowania prawdy: Krzysztof nie chciał się zmieniać – on nie widział problemu.
Dlaczego kobiety wchodzą w związki z "Piotrusiami Panami"?
Wbrew pozorom, kobiety w relacjach z wiecznymi chłopcami nie są "naiwne". Często są to osoby odpowiedzialne, empatyczne, dojrzałe, które:
• chcą ratować (mechanizm: "jeśli dam mu stabilność, on w końcu dorośnie"),
• wchodzą w rolę matki, której same nie miały,
• wierzą, że ich miłość go zmieni,
• same mają lęk przed pełną bliskością i związek z unikowym partnerem daje im pozorną wolność.
Czy można zbudować związek z Wiecznym Chłopcem?
Tak, ale…
- On musi wiedzieć, że ma problem. Jeśli nie widzi problemu w swojej postawie – związek będzie źródłem frustracji i niespełnienia. Zmiana jest możliwa tylko wtedy, gdy partner sam zechce dojrzeć, nie dla Ciebie – dla siebie.
- Ty musisz przestać go ratować. Relacja nie przetrwa, jeśli jedna osoba będzie stale opiekunem. Dojrzały związek opiera się na wzajemności, nie na opiece.
- Granice, nie ultimatum. Stawianie zdrowych granic nie oznacza gróźb. To oznacza świadomość własnych potrzeb i gotowość na odejście, jeśli te potrzeby są ignorowane.
- Wspólna terapia – tylko jeśli oboje chcą. To nie Ty masz go zapisać na terapię. Jeśli on się zgodzi – to dobry znak. Ale jeśli musisz go „ciągnąć” – to też odpowiedź.
Psychologiczne pytania pomocnicze, które warto sobie zadać będą w związku z Piotrusiem Panem:
- Czy jestem w tej relacji z miłości, czy z potrzeby ratowania?
- Czy moje potrzeby są słyszane i szanowane?
- Czy gdybyśmy zamienili się rolami – ja czułabym się zaopiekowana?
- Czy jestem w związku z dorosłym partnerem, czy z emocjonalnym dzieckiem?
Związek z "Piotrusiem Panem" może być intensywny, pasjonujący, ale też bolesny i wyczerpujący. Jeśli jesteś w takiej relacji – nie musisz od razu jej kończyć. Ale warto się zatrzymać i zadać sobie pytanie: Czy ten związek mnie buduje, czy wypala?
Niektórzy Piotrusie dorastają. Inni – odchodzą, gdy tylko poczują, że ktoś wymaga dorosłości. Twoją odpowiedzialnością nie jest "nauczyć go dorosłości". Twoją odpowiedzialnością jest nie rezygnować z siebie, by ktoś inny mógł pozostać dzieckiem.
