To jedna z najbardziej wszechstronnych, łatwo dostępnych, a przy tym bezpiecznych metod diagnostycznych. Dlaczego warto z niej korzystać, mówi dr n. med. Tomasz Basta z krakowskiej Intima Clinic - specjalista ginekologii i położnictwa, uroginekologii, ginekologii plastycznej.
Ultrasonografia jest bezpieczną, mało inwazyjną i bezbolesną techniką diagnostyczną, wykorzystywaną szeroko w całej medycynie. Pozwala na obrazową ocenę w czasie rzeczywistym wnętrza organizmu pacjenta.
Głowica, która w trakcie badania przylega do wybranej okolicy ciała wysyła fale ultradźwiękowe o określonej częstotliwości (od 2 do 50 MHz). Odbite od struktur naszego organizmu, powracają do urządzenia. W ten sposób odwzorowywany jest obraz wnętrza ciała pacjenta, który widzimy na monitorze. USG nie wykorzystuje energii jonizującej jest więc bezpieczne, nie uszkadza tkanek i może być często stosowane. To sprawia, że ultrasonografia jest obecnie jednym z podstawowych i najczęściej stosowanych badań.
Dzięki USG można precyzyjnie określić położenie, rozmiar, kształt i strukturę wielu narządów m.in. wnętrza jamy brzusznej, piersi, czy tarczycy. Dzięki temu lekarz jest w stanie ocenić ich kondycję i wykryć ew. nieprawidłowości np. zgrubienia czy guzy. Każde zaobserwowane na ekranie monitora odstępstwo od norm, wielkościowych czy strukturalnych, jest sygnałem do wdrożenia odpowiednich dalszych procedur diagnostycznych i terapeutycznych.
Ginekologiczne przezpochwowe USG pozwala ocenić szyjkę i dno macicy, stan jajników oraz wykryć mięśniaki, torbiele i choroby nowotworowe narządu rodnego. Poza tym, dzięki USG położniczemu możemy monitorować rozwój płodu oraz stwierdzać jego ewentualne zaburzenia. Jest to obecnie jedno z najważniejszych i podstawowych badań wykonywanych w trakcie ciąży. Złotym standardem ginekologii jest wykonanie u pacjentki w czasie ciąży minimum trzech badań USG: pomiędzy 11 i 13 tygodniem ciąży, 18 i 22 tygodniem oraz 28 a 32 tygodniem.
Ultrasonografia dopplerowska to też rodzaj USG. Pozwala na ocenę prędkości oraz kierunku przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. Przykładem wykorzystania tego typu USG może być echokardiografia, w której określa się nie tylko strukturę anatomiczną serca, ale również prędkość i kierunek przepływu krwi. W przypadku zastosowania takiego badania do serca płodu można wykryć wady rozwojowe jeszcze w łonie matki.
Ultrasonografia wykorzystywana jest w medycynie od 40 lat i przez cały czas jest ciągle udoskonalana, m.in. pod względem optymalizowania jakości obrazu w możliwie najkrótszym czasie. Dzięki temu uzyskiwany obecnie za pomocą najnowocześniejszych urządzeń obraz charakteryzuje się o wiele większą dokładnością niż kiedyś. W dzisiejszych czasach mamy możliwość dokładniejszej oceny narządów w jak najlepszej płaszczyźnie oraz wykrywania w nich nawet bardzo małych zmian, już od 0,1 mm.
Poza tym udoskonalane są same głowice. Te najnowocześniejsze pracują we wszystkich trybach obrazowania i dają możliwość przełączania częstotliwości. Dzięki temu lekarz jest w stanie wykonywać badanie na różnych głębokościach, o dobrej rozdzielczości, bez konieczności zmiany głowicy w urządzeniu.
Kolejnym kierunkiem rozwoju, związanym z postępem informatycznym, są nowoczesne aplikacje poszerzające możliwości diagnostyczne USG. Np. obecnie, oprócz standardowego USG 2D, mamy do dyspozycji również zaawansowane badania USG 3D i 4D.
USG 2D to badanie w obrazie dwuwymiarowym. Umożliwia obejrzenie przekroju narządów wewnętrznych. W USG 3D otrzymujemy zdjęcie trójwymiarowe nieruchome. Podczas tego typu badania prenatalnego dziecko widziane jest jako nieruchoma bryła, co pozwala lekarzowi na dokładne obejrzenie struktur płodu. Poszczególne fragmenty ciała mogą być obracane, przybliżane, dzięki czemu są lepiej widoczne dla diagnosty.
Badanie USG 4D też jest trójwymiarowe, ale ruchome. Podczas niego dziecko jest oglądane w ruchu w czasie rzeczywistym – na monitorze widać, jak się obraca, jak pracuje jego serce. Badanie to umożliwia lekarzowi niezwykle dokładną obserwację płodu – na przykład stwierdzanie kolejności pojawiania się poszczególnych umiejętności ruchowych dziecka.
