Agata Trzebuchowska w filmie "Ida" Pawła Pawlikowskiego
Fot. Materiały Prasowe
W życiu każdego z nas przychodzi moment, gdy świat na chwilę zwalnia – i w tej ciszy rodzi się świadomość, że niektóre straty nie odchodzą, lecz stają się częścią nas. Kino potrafi uchwycić ten ból, nazwać go i – czasem – pokazać drogę dalej. Poniższe siedem filmów to nie tylko opowieści o odejściach; to lustra, w których można zobaczyć własne blizny i nauczyć się z nimi żyć.
Żałoba nie ma jednego oblicza. Może być nagła jak wypadek, powolna jak choroba, cicha jak odejście marzeń. Każda z tych historii – od surowych brzegów Nowej Anglii po klasztorne mury Polski lat 60. – przypomina, że strata to nie tylko łzy, lecz proces, w którym odnajdujemy nową wersję siebie. Warto je obejrzeć nie po to, by płakać, lecz by zrozumieć, co jest w życiu ważne.
1. Manchester by the Sea (2016, reż. Kenneth Lonergan)
Żałoba nie zawsze krzyczy – czasem szepcze w ciszy pustego mieszkania. Casey Affleck jako Lee Chandler, dozorca złamany śmiercią brata i dzieci, porusza się przez Boston jak duch. Film nie oferuje pocieszenia, tylko surową prawdę: strata może zamrozić serce na lata, ale w odwilży rodzi się nowa forma miłości – cicha, bezwarunkowa, skierowana do siostrzeńca. Oscar za scenariusz i rolę męską – w pełni zasłużony. Na Apple Tv.
Kiedy Pixar sięga po temat śmierci, nie można spodziewać się banału. „Coco”, reżyserii Lee Unkricha i Adriana Moliny, to film animowany, który w mistrzowski sposób łączy dziecięcą przygodę z głęboką refleksją nad tym, czym jest pamięć, rodzina i tożsamość. Miguel Rivera – dwunastoletni chłopiec, pochodzi z meksykańskiej rodziny, w której od pokoleń obowiązuje zakaz… muzyki. Marzy jednak, by zostać gitarzystą jak jego idol, legendarny Ernesto de la Cruz. W czasie Święta Zmarłych (Día de los Muertos) Miguel trafia przypadkiem do Krainy Umarłych, gdzie spotyka swoich przodków i poznaje tajemniczego Hectora. Wyrusza z nim w podróż, która odkryje rodzinne sekrety i odpowie na pytanie, kim naprawdę jest – i co to znaczy "pamiętać". Do zobaczenia na Disney.
3. Trzy kolory: Niebieski (1993, reż. Krzysztof Kieślowski)
Julie (Juliette Binoche) traci męża i córkę w wypadku. Zamyka się w mieszkaniu, odcinając od świata – dosłownie i w przenośni. Muzyka, błękitne światło, pustka. Kieślowski udowadnia, że wolność po stracie nie jest darem, lecz ciężarem, który trzeba nauczyć się nosić. Arcydzieło europejskiego kina, które nie tyle leczy, co uczy patrzeć w głąb. Można obejrzeć na Canal+ i 35mm.
4. W stronę morza (2004, reż. Alejandro Amenábar)
Ramón Sampedro, sparaliżowany od 28 lat, walczy o prawo do eutanazji. Film nie jest o śmierci, lecz o stracie godności – i o miłości, która nie zawsze oznacza ratowanie życia. Javier Bardem w roli głównej to lekcja aktorskiej powściągliwości. Hiszpańskie kino na najwyższym poziomie, nagrodzone Oscarem dla filmu nieanglojęzycznego. Do znalezienia na Apple Tv.
5. Ida (2013, reż. Paweł Pawlikowski)
Czarno-białe kadry, Polska lat 60., siostra Wanda i Anna – nowicjuszka, która odkrywa, że jest Żydówką. Strata to tu nie tylko śmierć rodziców, ale i tożsamości, wiary, złudzeń. "Ida" to 82 minuty ciszy, która waży więcej niż tysiąc słów. Oscar dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego w 2015 roku. Na Canal+.
6. Zwyczajni ludzie (1980, reż. Robert Redford)
Rodzina Jarrettów po śmierci starszego syna. Matka (Mary Tyler Moore) zamraża emocje, ojciec próbuje ratować resztki, młodszy syn (Timothy Hutton) tonie w winie. Pierwszy film Redforda jako reżysera – i od razu Oscar za najlepszy film. Pokazuje, jak strata może rozpaść rodzinę na kawałki, zanim pozwoli jej się poskładać na nowo. Do znalezienia na Prime Video.
7. P.S. Kocham Cię (2007, reż. Richard LaGravenese)
Holly (Hilary Swank) otrzymuje po śmierci męża serię listów, które prowadzą ją przez żałobę. Film romantyczny, ale nie ckliwy – bo strata tu nie jest końcem, lecz początkiem. Irlandzkie pejzaże, buty zamszowe, śmiech przez łzy. Czasem to właśnie lekkie kino uczy najcięższych prawd: że kochać można nadal, nawet gdy ktoś odszedł. Do obejrzenia na Netflixie.
8. Serial After Life (2019, reż. Ricky Gervais)
Serial "After Life" autorstwa Ricky’ego Gervaisa to niezwykle poruszająca, a zarazem przewrotnie zabawna opowieść o żałobie, gniewie i odzyskiwaniu sensu życia. Gervais wciela się w Tony’ego – mężczyznę, który po śmierci ukochanej żony traci chęć do istnienia, lecz z czasem, wśród codziennych absurdów i spotkań z ludźmi, odnajduje subtelne formy nadziei. „After Life” zachwyca szczerością emocji: łączy surowy brytyjski humor z delikatną czułością wobec ludzkiej słabości. To serial, który potrafi rozbawić, a chwilę później głęboko wzruszyć – przypominając, że nawet w cieniu straty można znaleźć światło zwyczajnej dobroci. Znajdziemy go na Netflixie.
9. Serial Minuta ciszy (2024, reż. Jacek Lusiński)
Serial „Minuta ciszy” jest melancholijny, pełen czarnego humoru portret prowincji, w której śmierć staje się punktem wyjścia do refleksji nad życiem. W roli głównej Robert Więckiewicz tworzy przejmującą, a jednocześnie subtelnie ironiczną kreację byłego listonosza, który po niespodziewanym zwolnieniu trafia do pracy w zakładzie pogrzebowym. Twórcy w wyważony sposób łączą groteskę z autentycznym wzruszeniem, pokazując, że w świecie ciszy, rutyny i przemijania nadal pulsuje człowieczeństwo. „Minuta ciszy” to serial o śmierci, który paradoksalnie tętni życiem – mądry, kameralny i niezwykle ludzki. Na Canal+ są już dwa sezony.
Te filmy nie dają odpowiedzi – dają przestrzeń. Na łzy, na ciszę, na nowe początki. Bo strata, choć boli, nie musi być końcem historii. Czasem staje się jej najpiękniejszym, choć najbardziej bolesnym, rozdziałem. Warto je obejrzeć – nie po to, by zapomnieć, lecz by pamiętać, jak silne potrafią być kobiety, które potrafią płakać i iść dalej.
AKCJA RÓŻOWA WSTĄŻKA
