Zaczynają zaprzątać naszą głową, zmuszają do nieustannego sprawdzania social mediów, nakręcają nas i nie odstępują. Natrętne i obsesyjne myśli potrafią zawładnąć naszym życiem. Jak je rozpoznać, a co najważniejsze poradzić sobie z nimi?
Jak rozpoznać, że myślimy o kimś obsesyjnie?
Początkowo wydaje się to niegroźne. Zaczyna się od niewinnego zainteresowania lub podziwu, które z czasem przeradza się w podpatrywanie w mediach społecznościowych. Nasze myśli na temat danej osoby stają się bardziej intensywne i czasochłonne, wręcz obsesyjne. Do tego stopnia, że nie ma już miejsca na inne refleksje. Różni się to od sporadycznych lub częstych myśli, które nie przytłaczają. Obsesyjne myśli często są natrętne i wiążą się z intensywnymi emocjami, takimi jak podekscytowanie, niepokój, tęsknota czy rozpacz. Wpływają negatywnie na nasz nastrój, pracę i relacje z innymi. Ważne jest, aby odróżnić obsesję od częstego myślenia o kimś bliskim. Dopiero gdy te myśli zaczynają kontrolować życie, warto zastanowić się nad swoimi uczuciami i zachowaniami.
To, co możemy zrobić, to zidentyfikować źródło myśli i skutecznie je rozpracować, zanim zaczną szkodzić zdrowiu psychicznemu i ogólnemu samopoczuciu. Samo odrzucenie obsesyjnych myśli może nie być wystarczające. Konieczne może okazać się dogłębne ich przeanalizowanie, a niekiedy także uzyskanie profesjonalnej pomocy. Z odpowiednim wsparciem nauczymy się kontrolować natrętne myśli i skierować uwagę na pozytywne aspekty życia.
Obsesyjne myśli: jak wpływają na nasze samopoczucie?
Obsesyjne, natrętne myśli z czasem mogą negatywnie wpływać na nasz nastrój i samopoczucie. Warto zdawać sobie z tego sprawę, jakie szkody wyrządza trwanie przez dłuższy czas w takim stanie.
Obsesyjne myśli mogą wywoływać silny niepokój, prowadząc do ciągłego zamartwiania się o to, co robi, myśli lub czuje inna osoba. Ciągłe zamartwianie się może prowadzić do stresu, który negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne i fizyczne. "Obsesja, w tym rozmyślanie lub powtarzające się myśli, mogą nasilać objawy lęku lub depresji. Załóżmy, że jesteś już podatny na te objawy - w takim przypadku bardzo często obserwuje się ich pogorszenie, w tym gniew, frustrację, smutek lub uczucie zmartwienia" - mówi Tzvi Furer, psychiatra dzieci, młodzieży i dorosłych.
Nadmierne myślenie o kimś może wpływać na samoocenę, prowadząc do porównań z tą osobą i ludźmi w jej otoczeniu. Często takie porównania skutkują negatywną oceną własnej osoby, co może powodować uczucie niedopasowania i obniżenie poczucia własnej wartości.
Kiedy skupiamy się na myśleniu o innej osobie, trudniej jest zachować koncentrację na własnych sprawach. Może to prowadzić do zaniedbań w relacjach z bliskimi, pracy, nauce, a także w wykonywaniu codziennych czynności, ponieważ uwagę kierujemy na tę osobę.
Obsesja może negatywnie wpływać na relacje z przyjaciółmi, rodziną i współpracownikami. Prowadzić do wycofania się z kontaktów lub nieustannego poruszania tematu obsesji, co ostatecznie osłabia te więzi. Przestajemy zauważać naszych bliskich, ponieważ nasze myśli jak helikopter krążą tylko wokół jednego.
Kiedy fascynujemy się jakąś osobą, zaczynamy zauważać, że to odbija się na naszym nastroju. Jesteśmy szczęśliwi, gdy poświęca nam uwagę, a przygnębieni, gdy jej brakuje. Ta nieprzewidywalność bywa emocjonalnie wyczerpująca i często przenosi się na najbliższych, którzy mogą odczuwać skutki naszych zmiennych uczuć.
Praktyczne techniki radzenia sobie z obsesyjnymi myślami
"Ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że obsesyjne myśli często są po prostu myślami, a terapia pomoże skupić się na radzeniu sobie z bezpośrednią reakcją i wynikającymi z niej zachowaniami lub uczuciami, które mogą wywoływać te myśli" – mówi Furer.
Aby nauczyć się zarządzać obsesyjnymi myślami, warto dokonać celowych i uważnych zmian w zachowaniu. Oto kilka praktycznych technik, które mogą pomóc zapanować nad natrętnymi myślami:
- Rozpoznaj myśli. Pierwszym krokiem w radzeniu sobie z obsesyjnymi myślami jest zwiększenie świadomości ich istnienia. Uznanie ich może być początkiem pracy nad sposobami kontrolowania i radzenia sobie z nimi. Ważne jest, aby nie oceniać siebie za ich posiadanie, ale bliżej im się przyjrzeć, kiedy pojawiają się i znikają.
- Odwróć uwagę . Rozpoznanie momentów, w których przytłaczają nas natrętne myśli, to pierwszy krok do ich opanowania. Następnie warto zająć swój umysł działaniami, które odciągną uwagę. Może to być nowe hobby, regularne ćwiczenia, czytanie lub spędzanie więcej czasu z bliskimi, co pomoże ci zachować równowagę. Ważne jest, aby wybrać coś, co sprawia ci przyjemność i wymaga pełnego zaangażowania.
- Ustal granice. Ustalanie osobistych granic jest trudne, ale niezbędne w przypadku obsesji. Jeśli obsesja prowadzi do ciągłego śledzenia mediów społecznościowych danej osoby lub wysyłania jej wiadomości, ważne jest wprowadzenie jasnych zasad, by tego uniknąć. Można na przykład ograniczyć czas poświęcany na media społecznościowe lub zrobić sobie od nich całkowitą przerwę, jeśli zajdzie taka potrzeba.
- Prowadź dziennik. Prowadzenie dziennika jest ważnym ćwiczeniem, które zmusza do konfrontacji z naszymi myślami i emocjami. Utrwalanie ich na piśmie nie tylko wspiera proces terapeutyczny, ale także umożliwia głębsze zrozumienie emocji i bliższe przyjrzenie się przyczynom pojawiania się natrętnych myśli.
- Szukaj wsparcia. Większość z nas ma skłonności do ukrywania obsesyjnych myśli, aż z czasem zaczynają przejmować nad nami kontrolę. Warto wtedy porozmawiać z kimś zaufanym (przyjaciel, rodzina), kto pomoże trzeźwo ocenić sytuację i uświadomi zagrożenia. Jeśli te techniki są niewystarczające i obsesyjne myśli zaczynają przejmować kontrolę nad naszym życiem, warto rozważyć profesjonalną pomoc jak terapia.
Obsesyjne myśli: co jeszcze może pomóc?
Aby poradzić sobie z obsesyjnymi myślami, warto rozwijać zdrowe mechanizmy radzenia sobie. Pomocne mogą być regularna aktywność fizyczna, która uwalnia endorfiny i zmniejsza stres, oraz zrównoważona dieta, poprawiająca nastrój i energię. Istotne jest także budowanie codziennej rutyny, która zapewnia stabilność i ogranicza przestrzeń na obsesje. Media społecznościowe mogą potęgować takie myśli, więc warto je ograniczyć. Wsparcie znajomych i rodziny odciąga uwagę od natrętnych myśli, a działania twórcze, jak malowanie czy pisanie, umożliwiają wyrażanie emocji i służą jako forma terapii. Chociaż takie myśli mogą być izolujące, należy pamiętać, że nie jest się w tym samemu.
Źródła:
Maglia MG, Lanzafame I, Quattropani MC, Caponnetto P. Love addiction - current diagnostic and therapeutic paradigms in clinical psychology. Health Psychology Research. 2023;11.
Smyth JM, Johnson JA, Auer BJ, Lehman E, Talamo G, Sciamanna CN. Online positive affect journaling in the improvement of mental distress and well-being in general medical patients with elevated anxiety symptoms: a preliminary randomized controlled trial. JMIR Ment Health. 2018;5(4):e11290.
Washington University in St. Louis. Developing healthy coping skills for resilience.
Toketemu Ohwovoriole, How to Stop Obsessing Over Someone, verywellmind
