Temat zaczerwienionej twarzy jest obszerniejszy, niż mogłoby się wydawać. Jest co najmniej kilka przyczyn „czerwonej twarzy”. I nie zawsze jest to wina rozszerzonych naczynek. Jak sobie pomóc, jak łagodzić skórę i czego unikać tłumaczy ekspertka dr Katarzyna Szczepanowska.
Spis treści
„Czerwona” twarz zwykle nie jest normą, ale świadczy o stanie chorobowym. Warto odróżnić naturalne, czasowe wystąpienie rumienia, na przykład w sytuacji napięcia emocjonalnego, po wysiłku, po przebywaniu w gorącym lub zimnym klimacie od stałego zaczerwienienia.
"Problem zaczyna się, gdy taki rumień znika z coraz większym opóźnieniem, aż w końcu występuje stale", komentuje dr Katarzyna Szczepanowska, specjalistka z dziedziny medycyny estetycznej i chirurgii, "często towarzyszy mu uczucie gorąca na skórze twarzy, świądu albo wręcz bólu. Na policzkach, nosie i brodzie pojawiają się coraz wyraźniejsze naczynka. Przetrwały rumień z widocznymi naczynkami to pierwszy stopień choroby jaką jest trądzik różowaty. Przyczyny trądziku różowatego nie są do końca poznane. Widomo z pewnością, że reakcję układu odpornościowego wywołuje światło ultrafioletowe oraz wysoka temperatura otoczenia. Powszechnie wiadomo, że trądzik różowaty zaostrzają także alkohol, stres emocjonalny, leki oraz ciepłe i ostre potrawy oraz napoje", tłumaczy ekspertka. Jednym słowem zawsze przy zaczerwienionej skórze powinniśmy unikać stresu, zmian temperatur, solarium, opalania, pikantnych przypraw, alkoholu i niektórych leków.
Niestety rumień i widoczne naczynka to nie jedyne objawy trądziku różowatego. Nieleczony, przetrwały stan zapalny skóry objawia się czerwonymi grudkami i krostkami z białą treścią. "Ostatnio coraz więcej badań wskazuje na rolę mikroorganizmów żyjących na skórze jako czynników inicjujących kaskadę zapalną. Na skórze osób z Acne rosacea, w porównaniu z osobami zdrowymi, badacze znaleźli zwiększoną liczbę patogenów. Mikroorganizmy te stanowią część także zdrowego mikrobiomu skóry. Dlatego trudno jest dowieść, że jednoznacznie odpowiadają one za rozwój choroby, aczkolwiek badania wykazują, że zmniejszenie liczby tych mikroorganizmów poprawia stan dermatologiczny chorych z trądzikiem różowatym. Dlatego w leczeniu stosuje się inwermektynę w kremie oraz metronidazol w żelu lub kremie, które ograniczają liczbę drobnoustrojów w skórze", dodaje dr Szczepanowska.
Co, poza leczeniem dermatologicznym, pomaga w łagodzeniu objawów trądziku różowatego? W fazie, gdzie nie ma jeszcze grudek i krost, lekarze wymagają bezwzględnego unikania czegokolwiek, co wywołuje rumień, a jednym z nich jest... słońce. Tym bardziej z początkiem wiosny osoby z trądzikiem różowatym powinny stosować kremy z wysokimi filtrami SPF, a przez cały rok z filtrem przynajmniej 30 SPF. Kremy dla osób z zaczerwienioną skórą dobieramy tak, aby nie podrażniały, nie zawierały alkoholu wysoko w składzie, nie szczypały i nie piekły po nałożeniu. Często lepiej sprawdzają się filtry mineralne, zawierające tlenek cynku, który jest doskonały w gojeniu zmian zapalnych. Należy wybierać formuły lekkie, najlepiej z apteki.
"Mitem jest, że trądzik różowaty oznacza suchą skórę. Często osoby z rosacea zmagają się z łojotokiem. Wtedy konieczne jest używanie kosmetyków ograniczających łojotok, na przykład z niacynamidem i kwasem azelainowym lub jego mniej drażniącą pochodną- azeloglizyną. W aptece dostępny jest bez recepty żel z 15% kwasem azelainowym, który świetnie się sprawdzi na noc u osób z rosacea i łojotokiem. U osób ze skórą suchą może zbyt podrażniać, takie osoby powinny wybierać kosmetyki z azeloglicyną, która jest połączeniem kwasu azelainowego z glicyną. Kwas azelainowy i azeloglicyna mają właściwości przeciwzapalne. To antyutleniacze, które regulują proces „zapychania” porów. Są niezastąpione w każdej fazie trądziku różowatego", dodaje dr Szczepanowska. Jeśli okaże się, że kosmetyki je zawierające zbyt podrażniają, możesz stosować na preparat z kwasem azelainowym/azeloglicyną jeszcze krem łagodzący.
Kolejną przyczyną „czerwonej twarzy” może być nadmierna reaktywność i wrażliwość skóry, powstała na skutek uszkodzenia jej płaszcza hydrolipidowego. Najczęściej dochodzi do tego podczas stosowania agresywnych kuracji retinoidami czy kwasami, na skutek nadmiernego niewłaściwego oczyszczania skóry, na przykład szczoteczkami sonicznymi, lub po zabiegach peelingujących i laserowych.
"Wspólnym mianownikiem jest tu uszkodzenie płaszcza hydrolipidowego skóry. Jak poznać, że nasza „czerwona twarz” jest właśnie tym spowodowana? Skóra jest ściągnięta, zaczerwieniona, nałożenie niemal każdego kosmetyku powoduje dyskomfort - najczęściej pieczenie i ból. Może być przesuszona, choć równie dobrze może zareagować nadmiernym łojotokiem i świeceniem" tłumaczy ekspertka i dodaje, że odbudowa płaszcza lipidowego może zająć niekiedy miesiące.
Jak "naprawiamy skórę" w takim przypadku? Stosujemy delikatne kosmetyki, zawierające ceramidy i cholesterol. Dobrze jest zrezygnować z porannego mycia skóry. Wystarczy spryskać ją wodą termalną. Po nocy nasza skóra z trudem odbudowała płaszcz hydrolipidowy, nie ma potrzeby myć jej detergentem. Skóry mocno łojotokowe czasem muszą uchylić się od tej reguły, ale i wówczas lepiej stosować jak najdelikatniejsze kosmetyki myjące.
"W przypadku uszkodzenia płaszcza hydrolipidowego unikamy używania wacików, niepotrzebnie trą one skórę i uszkadzają ją jeszcze bardziej. Ilość kosmetyków należy zredukować do minimum. Wystarczy rano woda termalna, krem lekki bądź bogatszy w zależności od rodzaju skóry, apteczny, zawierający minimalną ilość składników. Na niego należy bezwzględnie należy nałożyć krem z filtrem. Wieczorem zmywamy twarz dwuetapowo- olejkiem bądź wodą termalną, którą nakładamy na twarz dłońmi, następnie stosujemy delikatny kosmetyk myjący pod postacią żelu lub pianki. Na noc należy położyć bogaty krem ceramidowy", mówi dr Katarzyna Szczepanowska.
W przypadku mocnego podrażnienia unikamy w kosmetykach substancji aktywnych: witaminy C, retinolu i kwasów. Niekiedy sprawdzają się kremy z glukonolaktonem lub kwasem laktobionowym. Uszczelniają naczynia, działają przeciwzapalnie, minimalnie złuszczają. Możemy je wprowadzić po kilku tygodniach minimalistycznej pielęgnacji, zawsze na noc, i zawsze należy je jeszcze przykryć bogatym kremem ceramidowym.
Kolejna przyczyna „czerwonej twarzy” to łojotokowe zapalenie skóry czyli choroba gruczołów łojowych. Zaczerwienienie występuje najczęściej w okolicy nosa, policzków brwi i w linii włosów. Tu problemem jest nadmierna produkcja łoju przez gruczoły łojowe. Mamy tu reakcję zapalną komórek układu immunologicznego skóry na drożdżaki występujące w mikrobiomie skóry. Zaczerwienieniu często towarzyszy obecność drobnych łusek w brwiach, linii włosów, a także na skórze policzków.
"Często pacjentki z ŁZS zauważają, że żaden podkład nie trzyma się dobrze na ich twarzy - roluje się, pojawiają się widoczne skórki. Zmianom na twarzy często towarzyszy łupież skóry owłosionej. Z ŁZS najlepiej udać się do dermatologa. Leczeniem będzie tu ograniczanie łojotoku przez stosowanie delikatnych kwasów oraz substancji takich jak niacynamid. Z drożdżakami walczymy używając kremów przeciwgrzybiczych, najlepiej na noc. Na dzień zaleca się lekkie serum z niacynamidem i krem z filtrem. Od czasu do czasu (na przykład raz w tygodniu) krem z kwasem laktobionowym na noc. Bardzo często konieczne jest stosowanie kremów na receptę, z substancją zmniejszającą stan zapalny", dodaje dr Szczepanowska.
Inne, rzadsze przyczyny zaczerwienionej twarzy, to okołoustne zapalenie skóry. To choroba, w której wokół ust, na policzkach i powiekach występują drobne zapalne krostki, a skóra twarzy robi się czerwona. Zwykle pomaga odstawienie kosmetyków pielęgnujących, stosowanie kremów na receptę z immunomodulatorami, a niekiedy konieczna będzie długa doustna terapia antybiotykami.
"Przyczyną czerwonej twarzy może być toczeń rumieniowy układowy, w którym rumień jest spowodowany promieniowaniem UV i ma kształt motyla z objęciem nosa i policzków", zwraca uwagę dr Szczepanowska i uczula, że leczenie tocznia jest trudne i wymaga zespołu lekarzy złożonego z dermatologa, reumatologa, nefrologa itp. Przy toczniu konieczne jest bezwzględne unikanie opalania.
Na koloryt naszej skóry wpływają także przebarwienia. Dla osób zmagających się z problemem przebarwień i nierównego kolorytu skóry, kosmetolodzy rekomendują znany i przebadany składnik aktywny czyli witaminę C, która rozjaśnia skórę i skutecznie ją wygładza. "Witamina C zalecana jest także do cery matowej, szarej i dla osób z tzw. cerą palacza. Warto zwrócić uwagę, że skoncentrowana oraz ustabilizowana witamina C dobrze stymuluje procesy odnowy komórkowej i uczestniczy w syntezie elastyny oraz kolagenu. Tym samym intensywnie wpływa na ujędrnienie skóry i wygładzenie zmarszczek. Dodatkowo hamuje i regeneruje uszkodzenia cery powodowane promieniowaniem UV", mówi Agnieszka Kowalska, kosmetolog Medical Advisor marki mesoBoost, "drugim składnikiem aktywnym, jaki warto wymienić, jest kwas laktobionowy, który odpowiada za redukcję widoczności rozszerzonych i popękanych naczynek i świetnie współgra z olejami roślinnymi (np. olej z czarnej porzeczki lub z pestek winogron), które działają antyoksydacyjnie", dodaje ekspertka.
Kolejną przyczyną zaczerwienienia może być róża twarzy, paciorkowcowa choroba zakaźna, w której na skutek minimalnego czasem urazu skóry (np. depilacji pęsetą) w naczyniach chłonnych skóry szerzą się bakterie. Rumień na twarzy jest bardzo wyraźnie odgraniczony od tkanek niezmienionych, obrzęknięty, skóra jest błyszcząca i bardzo bolesna. Występuje gorączka i objawy rozbicia. Konieczna jest terapia antybiotykami, najczęściej w szpitalu.
Kiedy mamy rumień spowodowany warunkami zewnętrznymi, alkoholem, zimnem, stresem oraz w przypadku widocznych naczynek na twarzy czasem może pomóc nam laser. Światło lasera jest w stanie zlikwidować rozlany rumień, jak i zamknąć naczynia położone głębiej. Nie ma przeciwwskazań, aby wykonywać zabieg na skórze z trądzikiem różowatym i zwykłym w fazie grudkowo – krostkowej, a zabiegi laserowe można wykonywać w porach roku, kiedy nie ma dużego nasłonecznienia, żeby nie spowodować przebarwień. W przypadku stosowania retinoidów i kwasów należy je odstawić minimum tydzień przed zabiegiem. Po zabiegu skóra jest zwykle czerwona i może być spuchnięta przez około 2-3 dni, w przypadkach ekstremalnie wrażliwych skór nawet przez tydzień. Po zabiegu używamy kremu przepisanego przez lekarza, i unikamy słońca przez okres minimum 4 tygodnie.
Niektóre z przyczyn zaczerwienia skóry są niezależne od stylu naszego życia, ale zawsze, nawet przy najdrobniejszych stanach zapalnych, czy chorobach, powinniśmy odwiedzić lekarza i zastosować leczenie.
