Banany mają wiele właściwości, lecz w dużej mierze zależą one od stopnia ich dojrzałości. Kiedy banan jest najzdrowszy a kiedy najlepiej nada się do wypieków? Poznajcie pięć stopni dojrzałości bananów i ich właściwości.
Spis treści
Pod względem wartości odżywczych i walorów prozdrowotnych banan jest wyjątkowy. Jako cenne źródło potasu może m.in. przeciwdziałać nadciśnieniu. Szwedzkie badanie opublikowane w 2005 roku w „International Journal of Cancer” wykazało też, że kobiety jedzące od czterech do sześciu bananów tygodniowo były o 50% mniej narażone na zachorowanie na nowotwór nerki.
Banan jest również ważnym źródłem magnezu, który w istotny sposób przyczynia się do utrzymania w dobrej kondycji naszego serca, a także dba o prawidłowe funkcjonowanie komórek mięśniowych i nerwowych. Jednocześnie obecny w nim błonnik pokarmowy pozytywnie wpływa na pracę jelit oraz trawienie.
Banan zawiera ponadto białko, sporo węglowodanów (w postaci skrobi i cukrów), przeciwutleniaczy oraz niezbędnych witamin (w tym B6 i kwas foliowy).
Korzyść z jedzenia tych owoców jest więc ogromna. W zależności od stopnia dojrzałości mają one jednak różne działanie, ponieważ w procesie dojrzewania zmieniają się również ich składniki. Zielony banan zmieni się w brązowy po około 10 dniach. Proces dojrzewania przyspiesza, jeśli w pobliżu przechowywane są też jabłka. Uwalniany z nich etylen to naturalny hormon roślinny, stymulujący proces dojrzewania owoców.
Niedojrzały banan jest twardy, niezbyt słodki i mało wyrazisty w smaku. Ale zielony banan ma również swoje zalety prozdrowotne. Niedojrzałe jeszcze owoce zawierają bowiem najwięcej skrobi i najmniej cukrów w stosunku do innych stadiów. W tym przypadku glukoza będzie uwalniana do krwi znacznie wolniej. Zielone banany są więc najbardziej sycące, najkorzystniejsze dla diabetyków oraz osób chcących schudnąć. Trzeba jednak mieć na względzie, że w niektórych przypadkach mogą przyczynić się do dyskomfortu trawiennego, zwłaszcza jeśli ktoś ma wrażliwe jelita.
Kiedy banan dalej dojrzewa, ale jest nadal lekko zielony, staje się nieco słodszy i łagodniejszy dla układu trawiennego. Wciąż jednak stanowi dobre źródło skrobi, zwłaszcza tej opornej, która nie jest trawiona, w związku z czym działa jak błonnik. Po pierwsze, spowalnia wchłanianie cukrów, a po drugie, stanowi pożywkę dla pożytecznych bakterii. Wybór tego typu owoców jest szczególnie korzystny w przypadku osób ze zdiagnozowaną cukrzycą oraz chcących zadbać o swoje jelita.
Od momentu, gdy owoc staje się żółty, dalsze procesy związane z dojrzewaniem oraz zmianą smaku na coraz słodszą zachodzą szybko. Żółte banany mają najbardziej uniwersalne zastosowanie. Na tym etapie wyglądają najatrakcyjniej, dlatego właśnie są tak fotogeniczne i najchętniej kupowane.
Dojrzałe banany, których skórka pokryta jest brązowymi plamkami, mają słodki, harmonijny smak. Zawierają węglowodany zarówno w formie prostej, jak i złożonej. Dodatkowo nadal są cennym źródłem błonnika pokarmowego. To one mają najbardziej uniwersalne zastosowanie – jako samodzielna przekąska albo dodatek np. do owsianki czy sałatki owocowej. Są szczególnie cennym elementem diety dzieci, sportowców oraz rekonwalescentów.
Dojrzewanie owoców jest wywoływane przez gaz etylen. Podczas tego procesu skrobia jest rozkładana na cukier. Dlatego im ciemniejszy banan, tym więcej w nim słodyczy. Jego miąższ będzie dobrze tolerowany nawet przez osoby wymagające stosowania diety lekkostrawnej. Dodatkowo zawarty w nim alfa-glukan może stymulować produkcję tlenku azotu, interleukiny-6 i czynnika martwicy nowotworu typu alfa (TNF-alfa). To z tego powodu dojrzałe banany zyskały sławę owocu budującego odporność oraz mającego działanie przeciwnowotworowe. Pod względem kulinarnym miękki, słodki miąższ takich owoców stanowi doskonałą bazę do deserów, koktajlów oraz wypieków (np. muffinek, chlebka bananowego itp.).
