Faworki: kruche ciasteczka, które kochaliśmy jako dzieci. Jak przygotować ten tradycyjny przysmak?

Faworki na Tłusty Czwartek

Faworki, znane również jako chrust, to jeden z najpopularniejszych przysmaków serwowanych w Polsce podczas Tłustego Czwartku, dnia obfitującego w kulinarne tradycje i słodkie "rozkosze". Te delikatne, chrupiące wypieki, składające się z cienko wałkowanego ciasta, głęboko smażonego na złoty kolor, są symbolem świętowania i radości przed rozpoczęciem okresu Wielkiego Postu.

Faworki mają długą historię w polskiej kuchni, będąc niemal nieodłącznym elementem Tłustego Czwartku, dniem kiedy to, zgodnie z tradycją, należy oddać się hedonistycznym przyjemnościom jedzenia, zwłaszcza słodkich wypieków. Te delikatne ciasteczka, zwijane w charakterystyczne kształty, przypominające wstążki lub małe kokardki, są nie tylko ucztą dla podniebienia, ale również dla oka, będąc dziełem kulinarnego rzemiosła.

Faworki to więcej niż tylko wypiek; są one kulturalnym dziedzictwem, przekazywanym z pokolenia na pokolenie, symbolizującym obfitość, radość i wspólnotę. Tłusty Czwartek to czas, gdy rodziny i przyjaciele zbierają się, by wspólnie celebrować, przygotowując i delektując się tymi tradycyjnymi słodyczami.

W Polsce, faworki nie są tylko ograniczone do Tłustego Czwartku; są popularne również podczas innych okazji i świąt, a także podczas karnawału, jednak to właśnie w przededniu Wielkiego Postu osiągają one szczyt swojej popularności, przypominając wszystkim o bogactwie polskich tradycji kulinarnych i kulturowych.

Przepisy na faworki

Przepis na faworki jest stosunkowo prosty, składając się z kilku podstawowych składników: mąki, jajek, cukru, śmietany, spirytusu (który zapobiega wchłanianiu zbyt dużej ilości tłuszczu podczas smażenia) i szczypty soli. 

Sekret ich wyjątkowej tekstury i smaku tkwi jednak nie tylko w składnikach, ale również w sposobie przygotowania: cienko rozwałkowane ciasto, delikatnie składane i formowane w charakterystyczne kształty, a następnie smażone do złocistego koloru i obsypane obficie cukrem pudrem.

Okazuje się, że przepisów na faworki jest wiele. Chociaż mogłoby się wydawać, że faworki zawsze smakują tak samo, to zgodnie z przysłowiem "diabeł tkwi w szczegółach" w przypadku faworków jest tak samo.

Zdradzamy sprawdzone przepisy na faworki, które zachwycą podniebienie każdego.

Fot. Faworki na Tłusty Czwartek, Agencja 123RF

Faworki: przepis jak od babci

Faworki to dla wielu z nas smak dzieciństwa i słodkości przygotowywanych przez nasze babcie. Pyszne, pachnące i nie sposób im się oprzeć. Czy jesteśmy w stanie odtworzyć smaki, żeby wróciły wspomnienia?

Oto sprawdzony przepis na faworki, który pozwoli ci cieszyć się tym tradycyjnym, polskim przysmakiem:

Składniki:

• 2 szklanki mąki pszennej,
• 3-4 żółtka (w zależności od wielkości jaj),
• 2 łyżki kwaśnej śmietany,
• 2 łyżki spirytusu (może być zastąpiony octem lub wódką, aby ciasto było bardziej kruche),
• szczypta soli,
• olej do smażenia (najlepiej neutralny w smaku, np. słonecznikowy),
• cukier puder do posypania,

Przygotowanie:

1. Połącz składniki: Na stolnicę przesiej mąkę, tworząc kopiec z wgłębieniem na środku, a następnie dodaj składniki. Do wgłębienia dodaj żółtka, śmietanę, spirytus oraz szczyptę soli.
2. Zagnieć ciasto: Po połączeniu składników, zagnieć ciasto, aż będzie gładkie i elastyczne. Jeśli ciasto jest zbyt suche, dodaj odrobinę śmietany lub jajka. Jeśli za mokre – odrobinę mąki.
3. Odstaw ciasto: Gotowe ciasto owiń w folię spożywczą i odstaw na około 30 minut do lodówki, aby odpoczęło.
4. Rozwałkuj ciasto: Ciasto rozwałkuj na posypanej mąką stolnicy na bardzo cienki placek (im cieńsze, tym lepsze).
5. Wytnij i ukształtuj: Pokrój ciasto na paski o szerokości około 2-3 cm, a następnie każdy pasek na krótsze kawałki o długości około 10 cm. W środku każdego kawałka zrób nacięcie, a następnie przewlecz jeden koniec przez to nacięcie, tworząc charakterystyczny kształt faworków.
6. Usmaż: W głębokim garnku rozgrzej olej do temperatury około 175-180°C. Smaż faworki partiami, aż staną się złociste z obu stron. Uważaj, aby ich nie przypalić – smażą się bardzo szybko.
7. Odsącz z tłuszczu: Usmażone faworki odsącz na papierowych ręcznikach, aby pozbyć się nadmiaru tłuszczu.
8. Posyp cukrem pudrem: Jeszcze ciepłe faworki obficie posyp cukrem pudrem.

Fot. Faworki na Tłusty Czwartek, Agencja 123RF

Podczas smażenia faworków ważne jest, aby olej był odpowiednio gorący, ale nie za gorący, aby ciasteczka nie przypaliły się z zewnątrz, pozostając surowe w środku. Tradycyjnie faworki są bardzo kruche i delikatne, więc wałkowanie ciasta na możliwie najcieńszy placek jest kluczowe do osiągnięcia idealnej tekstury.

Faworki drożdżowe

Faworki drożdżowe to ciekawa odmiana tradycyjnych faworków, które zazwyczaj przygotowuje się bez użycia drożdży. Wersja drożdżowa jest nieco bardziej puszysta i miękka, ale nadal zachowuje charakterystyczną chrupkość. Przygotowanie faworków drożdżowych nie jest znacząco trudniejsze niż klasycznych, ale wymaga nieco więcej czasu ze względu na potrzebę wyrośnięcia ciasta. Oto sprawdzony przepis:

Składniki:

• 500 g mąki pszennej, plus dodatkowa do posypywania25 g świeżych drożdży (lub 7 g suchych),
• 1/4 szklanki ciepłej wody,
• 1/4 szklanki cukru, plus dodatkowa do posypania,
• 1/2 szklanki ciepłego mleka,
• 50 g roztopionego masła,
• 3 żółtka,
• szczypta soli,
• 1 łyżeczka ekstraktu z wanilii lub skórka otarta z 1 cytryny (opcjonalnie),
• olej do smażenia,
• cukier puder do posypania
  
  

Przygotowanie:

1. Przygotuj drożdże: W małej misce wymieszaj drożdże z ciepłą wodą i łyżeczką cukru. Odstaw na 10-15 minut, aż zaczną pracować i pojawi się piana.
2. Połącz składniki i wyrób ciasto: W dużej misce przesiej mąkę, dodaj cukier, sól, żółtka, roztopione masło, ciepłe mleko, ekstrakt waniliowy lub skórkę cytrynową (jeśli używasz) oraz aktywowane drożdże. Wyrabiaj ciasto, aż będzie gładkie i elastyczne. Może to zająć około 10 minut. Jeśli ciasto jest zbyt lepkie, dodaj odrobinę mąki.
3. Poczekaj, aż ciasto wyrośnie: Przykryj miskę z ciastem ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na około 1-1,5 godziny, aż ciasto podwoi swoją objętość.
4. Wytnij faworki i uformuj: Po wyrośnięciu ciasto delikatnie zagnieć, aby usunąć powietrze. Na posypanej mąką powierzchni rozwałkuj ciasto na grubość około 5 mm. Pokrój ciasto na paski, a następnie każdy pasek na mniejsze kawałki. Możesz zrobić w każdym kawałku nacięcie i przewlec przez nie jeden koniec, tworząc charakterystyczny kształt.
5. Odstaw faworki do wyrośnięcia: Uformowane faworki rozłóż na blasze, zostawiając trochę miejsca między nimi. Pozostaw do wyrastania na około 30 minut.
6. Usmaż: Rozgrzej olej w głębokim garnku do około 180°C. Smaż faworki na złoty kolor z obu stron, będą gotowe w ciągu 1-2 minut. Należy je smażyć partiami, aby nie obniżyć temperatury oleju.
7. Odsącz i posyp cukrem pudrem: Usmażone faworki odsącz na papierowych ręcznikach, a następnie posyp cukrem pudrem lub zwykłym cukrem.

Ważne jest, aby składniki takie jak mleko, woda i jajka były ciepłe, ale nie gorące, aby aktywować drożdże, nie zabijając ich. Optymalna temperatura to około 35-37°C. 

Fot. Faworki drożdżowe na Tłusty Czwartek, Agencja 123RF

Chociaż faworki drożdżowe wymagają trochę więcej pracy i czasu ze względu na konieczność wyrastania ciasta, nie są one szczególnie trudne do przygotowania. Kluczem do sukcesu jest dokładne wyrabianie ciasta, aby było elastyczne i gładkie, oraz zapewnienie odpowiednich warunków do wyrastania, co jest kluczowe dla osiągnięcia lekkiej i puszystej tekstury faworków.

Faworki drożdżowe najlepiej smakują, kiedy są jeszcze ciepłe, ale zachowują swoją świeżość i chrupkość nawet po ostygnięciu. Możesz podawać je jako deser lub jako słodki dodatek do popołudniowej kawy czy herbaty.

Faworki najlepiej smakują zaraz po przygotowaniu, ale możesz je przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku przez kilka dni, co pozwoli zachować ich chrupkość. Przygotowanie faworków drożdżowych może być świetną okazją do eksperymentowania w kuchni i zaangażowania w proces przygotowania całej rodziny. Chociaż wymagają one nieco więcej czasu i cierpliwości niż tradycyjne faworki, ich wyjątkowa tekstura i delikatny smak z pewnością wynagrodzą włożony trud. 

Faworki z piekarnika

Faworki z piekarnika to świetna alternatywa dla osób, które wolą unikać smażenia w głębokim tłuszczu. Chociaż klasyczne faworki są smażone, ta wersja pieczona może być równie smaczna i trochę lżejsza.

Oto przepis na faworki z piekarnika:

Składniki:

• 2 szklanki mąki pszennej, plus dodatkowa do posypywania,
• 4 żółtka,
• 1/2 szklanki gęstej śmietany (18% lub 36%),
• 2 łyżki cukru pudru, plus dodatkowy do posypania,
• 2 łyżki masła, stopione i ostudzone,
• 1 łyżka spirytusu lub wódki (opcjonalnie, pomaga uczynić ciasto bardziej kruche),
• szczypta soli,
• 1 żółtko lub trochę mleka do posmarowania ciasta przed pieczeniem.

Przygotowanie:

1. Przygotuj ciasto: W dużej misce przesiej mąkę, dodaj sól i cukier puder. Dodaj żółtka, śmietanę, stopione masło i spirytus. Wyrabiaj ciasto, aż stanie się gładkie i elastyczne. Możesz to zrobić ręcznie lub za pomocą miksera z hakiem do ciasta.
2. Odstaw ciasto do lodówki: Owiń ciasto w folię spożywczą i odłóż do lodówki na co najmniej 1 godzinę, aby odpoczęło.
3. Rozgrzej piekarnik: Rozgrzej piekarnik do 180°C (356°F). Przygotuj blachę do pieczenia, wykładając ją papierem do pieczenia.
4. Uformuj faworki: Na posypanej mąką powierzchni rozwałkuj ciasto na grubość około 3-4 mm. Pokrój ciasto na paski o szerokości 2-3 cm, a następnie każdy pasek na kawałki o długości około 10 cm. Możesz zrobić nacięcie w środku każdego kawałka i przewlec przez nie jeden koniec, aby uzyskać charakterystyczny kształt.
5. Upiecz: Ułóż faworki na przygotowanej blasze, pozostawiając trochę miejsca między nimi. Posmaruj wierzch faworków roztrzepanym żółtkiem lub mlekiem, aby uzyskać złoty kolor. Piecz w nagrzanym piekarniku przez około 10-15 minut, aż faworki będą lekko złociste.
6. Ostudź i posyp cukrem pudrem: Po upieczeniu wyjmij faworki z piekarnika i pozwól im ostygnąć na kratce. Kiedy będą całkowicie ostudzone, posyp je obficie cukrem pudrem.

Fot. Faworki z piekarnika na Tłusty Czwartek, Agencja 123RF

Faworki z piekarnika mogą mieć nieco inną teksturę niż te smażone - będą bardziej delikatne i kruche, ale równie smaczne. To doskonała alternatywa dla osób poszukujących lżejszych wersji tradycyjnych przysmaków. Smacznego!